See-Real Reader! Αναγνωστική ανασκόπηση για το 2022!

Τα 7 βιβλία που λάτρεψα το 2022

(Της Γιώτας Βασιλείου)

Κάθε χρόνο γράφω μια μακριά λίστα όλων των βιβλίων που ξεχώρισα, προσπαθώντας να καλύψω τίτλους από όλες τις κατηγορίες. Στη λίστα μου επίσης συμπεριλαμβάνω και τα βιβλία για τα οποία είχα προσδοκίες οι οποίες δεν ικανοποιήθηκαν. Επειδή όμως το 2022 ήταν μια εξαιρετικά πλούσια αναγνωστικά χρονιά, αποφάσισα να περιορίσω πολύ τη λίστα αυτή και να σας μιλήσω μόνο για εκείνα τα βιβλία που χαράχτηκαν ανεξίτηλα στην ψυχή μου. Βιβλία που δεν πρόκειται να τα ξεχάσω ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Έτσι η λίστα περιορίζεται στους ακόλουθους επτά τίτλους. Η σειρά είναι από το πιο πρόσφατα διαβασμένο προς το πιο παλιό:

«ΤΙ ΕΙΔΕ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΛΩΤ;», της Ιωάννας Μπουραζοπούλου (εκδόσεις Καστανιώτη)

Ένα άκρως γοητευτικό αλληγορικό μυθιστόρημα, μία απίθανη σύλληψη που άνετα το κατατάσσω στα δέκα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου! Είναι αδιανόητη η ιστορία που σκαρφίστηκε με το μυαλό της η συγγραφέας, το στήσιμο, οι χαρακτήρες και η δομή του μυθιστορήματος. Η ιστορία ξετυλίγεται κυρίως μέσα από τις επιστολές των πρωταγωνιστών, παίζοντας με το μυαλό του αναγνώστη, μέσα από ένα συναρπαστικό επιστολόλεξο. Κι αν δεν ξέρετε τι ακριβώς είναι αυτό το νέο παιχνίδι, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να διαβάσετε το βιβλίο. Θα πρέπει όμως να είσαστε προετοιμασμένοι γιατί θα εθιστείτε κι όπως όλοι ξέρουμε, ο εθισμός δεν έχει καλά αποτελέσματα. Ή μήπως έχει…; 😉

«ΦΟΒΑΜΑΙ, ΤΑΥΡΟΜΑΧΕ», του Pedro Lemebel, (εκδόσεις Καστανιώτη)

Μετάφραση Κώστας Αθανασίου

Θυμάστε πως νιώθατε όταν ερωτευτήκατε για πρώτη φορά; Πεταλουδίτσες στο στομάχι, σφίξιμο στο υπογάστριο, κόμπος στο λαιμό, κλάματα χωρίς λόγο, ταχυκαρδίες, μια χαρά που πήγαζε από την ίδια τη ζωή… Τον ουρανό, τα σύννεφα, τα λουλούδια, τη μουσική…. Αυτό είναι το «Φοβάμαι, ταυρομάχε». Η Χαρά της Ζωής! Η Χαρά της Ζωής, που κρύβει μέσα στις πτυχές της την αγάπη, τη στοργή, το νοιάξιμο, μα και την πικρία, τον πόνο, το ψέμα και την προδοσία. Ο Pedro Lemebel δεν έχει γράψει ένα μυθιστόρημα, έχει αποτυπώσει την ίδια του τη ψυχή του στο χαρτί. Έχουν μιλήσει πολλοί για την «Τρελή». Εγώ δε θα το κάνω γιατί αξίζει να την ανακαλύψετε μόνοι σας, διαβάζοντας αυτό το αριστούργημα. Θα πω μόνο ότι την έχω κρατήσει βαθιά μέσα μου ως ένα πλάσμα που θα ήθελα να την έχω επιστήθια φίλη μου. Εξυπακούεται δε ότι το βιβλίο είναι ένα από τα πλέον αγαπημένα μου.

«ΣΑΝ ΣΚΟΝΗ ΣΤΟΝ ΑΝΕΜΟ», του Leonardo Padura, (εκδόσεις Καστανιώτη)

Μετάφραση Κώστας Αθανασίου

Τι όμορφη ιστορία αλήθεια και πόσο καλογραμμένη... Θαύμασα για μια ακόμη φορά την εικονοπλαστική δεινότητα του συγγραφέα. Τον τρόπο που κατάφερε να συνδυάσει την ιστορική πραγματικότητα με τη μυθοπλασία και την άρτια απεικόνιση της κουβανικής κοινωνίας, με την πολυπλοκότητα της, την πολυχρωμία και τις αντιφάσεις της. Κατόρθωσε να παρουσιάσει με αληθοφάνεια και χωρίς υπερβολές, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ζωής στο νησί αλλά κυρίως να αναδείξει την αγάπη των κατοίκων του για τη ζωή, τα όνειρα τους, τις ψευδαισθήσεις και τις φιλοδοξίες τους. Καταβυθίζεται στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, χωρίς επικριτική διάθεση αλλά με κατανόηση και συμπάθεια, οδηγώντας ήρωες και αναγνώστες σε αγωνιώδη ιστορία εξορίας, ερήμωσης, αποχωρισμού, μοναξιάς και αναζήτησης της ταυτότητας και του ανήκειν. Το «Σαν σκόνη στον άνεμο» είναι ένα μυθιστόρημα από κείνα που σε γεμίζουν έντονο συναίσθημα. Από κείνα που σε κάνουν πότε να κλαις, πότε να γελάς, πάντα όμως να ταξιδεύεις και να ονειρεύεσαι και να θες να μην τελειώσει ποτέ αυτό το ταξίδι!

«ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗ», του Σπύρου Πετρουλάκη, (εκδόσεις Μίνωας)

Με θύμωσε, με συγκίνησε, με ανατρίχιασε, με έκανε να γελάσω, με έκανε να κλάψω. Νομίζω δεν υπήρξε συναίσθημα που δεν το βίωσα διαβάζοντας το «Κατά Ιωάννη» του Σπύρου Πετρουλάκη. Το ξεκίνησα έχοντας ανάγκη να διαβάσω κάτι εντελώς κόντρα στα συνηθισμένα μου αναγνώσματα. Τι να πω; Πραγματικά με συγκλόνισε.

Η ιστορία εξελίσσεται σε δυο χρονικές περιόδους, στα χρόνια πριν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και σήμερα. Ο τίτλος σαφέστατα παραπέμπει στο «Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον» και την ορθόδοξη Πίστη κι έχει πολύ να κάνει με τη θρησκεία και το πως χάριν αυτής επηρεάζονται, αλλάζουν κι ενίοτε καταστρέφονται, οι ζωές των ανθρώπων. Είναι ένα παθιασμένο βιβλίο, με πλούσιο λεξιλόγιο και λυρισμό. Λάτρεψα αυτούς τους σπαραξικάρδιους μονολόγους του Ιωάννη κι έκλαψα πολύ «ακούγοντάς» τον να τους ξεστομίζει. Φαίνεται ότι είναι ένα βιβλίο το οποίο αγάπησε πολύ ο δημιουργός του κι είναι ένα βιβλίο πολύ προορίζεται να το αγαπήσει όποιος το διαβάσει!

«ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΑΛΓΕΡΙ», του Maurice Attia, (εκδόσεις Πόλις)

Μετάφραση Μαρία Μηλολιδάκη

Το «Μαύρο Αλγέρι» είναι είναι το πρώτο μέρος της τετραλογίας με ήρωα τον Πάκο Μαρτίνεθ. Τα άλλα τρία βιβλία είναι η «Κόκκινη Μασσαλία», το «Παρίσι Μπλουζ» και η «Λευκή Καραϊβική». Αν και όχι αμιγώς αστυνομική αλλά περισσότερο ιστορική/πολιτική, η ιστορία που στήνει ο Αττιά είναι ένα πολύ δυνατό θρίλερ, που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη του, μέχρι την τελευταία σελίδα. Με φόντο τον αγώνα για την ανεξαρτησία και τα συγκλονιστικά «γεγονότα» που τάραξαν την Αλγερία, το 1962, ο Αττιά πλέκει με δεξιοτεχνία την πλοκή του, με τον επιθεωρητής Πάκο Μαρτίνεθ να ηγείται με πείσμα και επιμονή της έρευνας, μέχρι να καταφέρει να ξετυλίξει το κουβάρι. Πολιτικό έγκλημα με χορηγία του OAS ή τραγικό οικογενειακό δράμα; Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα με έντονα πολιτικά και ιστορικά στοιχεία που με κράτησε στα δίχτυα του και με κρατάει ακόμα, αφού πολύ συχνά το φέρνω στη μνήμη μου!

«ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΝΥΧΤΑ», του Hervé Le Corre, (εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου)

Μετάφραση Γιάννης Καυκιάς

Κάθε φορά που διαβάζω ένα βιβλίο του Hervé Le Corre ανακαλύπτω και κάτι νέο γι’ αυτόν. Αυτό το τελευταίο του όμως, ήταν πραγματικά «γροθιά στο στομάχι». Το πιο σκοτεινό, το πιο άγριο, το πιο μαύρο του απ’ όλα! Πρέπει να έχει κανείς γερά νεύρα κι ακόμα πιο γερό στομάχι για να το διαβάσει. Προσεγγίζει με πολύ ωμό, σχεδόν χυδαίο τρόπο, καίρια ζητήματα όπως ο βιασμός, η αιμομιξία, η κακοποίηση. Δεν ωραιοποιεί τίποτα και δεν χρυσώνει κανένα χάπι. Αντίθετα τα «σερβίρει» όπως ακριβώς είναι: άσχημα και συντριπτικά! 

Το μεγάλο πλεονέκτημα του βιβλίου είναι η ατμόσφαιρά του. Ο χαρακτηρισμός noir ίσως να είναι και ανεπαρκής. Βλέπουμε την ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα από μια ζοφερή, ομιχλώδη ατμόσφαιρα. Περίπλοκοι και χαμένοι στις σκιές οι χαρακτήρες του, είναι ο θεμέλιος λίθος ολόκληρου του βιβλίου. Πάνω σε αυτούς τους χαρακτήρες ο Λε Κορ έχει χτίσει μια υπέροχη, άκρως συναισθηματική και οδυνηρή ιστορία. Χρειάζεται αρκετός χρόνος για την ανάγνωσή του, παρόλο που δεν είναι μεγάλο. Έχει ουσία όμως και η ουσία αυτή χρειάζεται το χρόνο της για να κατασταλάξει μέσα μας.

Άριστα δουλεμένο, έντονο, κάποιες φορές ασφυκτικό, ποιητικό, κάποιες άλλες άμεσο και περιφραστικό, με υποβλητικές περιγραφές, δυνατά συναισθήματα και ένα συγκλονιστικό τέλος. Αυτό είναι εν κατακλείδι το «Διασχίζοντας τη νύχτα» του Hervé Le Corre. Αν πιστεύεις ότι αντέχεις, διάβασέ το!

«Η ΕΛΕΝΑ ΞΕΡΕΙ», της Claudia Piñeiro, (εκδόσεις Carnivora)

Μετάφραση Ασπασία Καμπύλη

Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, το «Η Ελένα να ξέρει» είναι ένα βιβλίο που λάτρεψα. Πρόκειται μια ιστορία, πολύ δυνατή, συναισθηματική, σπαρακτική, μα πάνω από όλα, βαθιά ανθρώπινη. Μέσα από το ολιγοσέλιδο βιβλίο της, η συγγραφές καταφέρνει βάλει τις ζωές των ηρωίδων της κάτω από μεγάλη πίεση και να αγγίξει ακανθώδη θέματα όπως η αναπηρία, η ευθανασία, η άμβλωση, το πένθος, ο θρησκευτικός φανατισμός, η σχέση μητέρας-κόρης, το δικαίωμα επιλογής της μητρότητας και γενικότερα θέματα αμφιλεγόμενα κι ευαίσθητα. Με ένα αξιοθαύμαστο τρόπο, μας καθοδηγεί στα μονοπάτια της σκέψης των χαρακτήρων της και μας βοηθά να ενστερνιστούμε τον πόνο και την αδυναμία τους, την απόγνωση, το θυμό και την ανικανότητά τους. Και όλα αυτά μέσα στο αφηγηματικό πλαίσιο που συνήθως συνδέεται με την αστυνομική πλοκή. Ένα βιβλίο εξαιρετικό από όλες τις απόψεις, που αν δεν το αξίζει να διαβαστεί!

Καλές αναγνώσεις!