Ο Άρης Παχής γεννήθηκε το 1983 στον Βόλο, όπου και κατοικεί. Εργάζεται στην Οικονομική Υπηρεσία του Δήμου Βόλου και με την συγγραφή ασχολείται από το 2019. Έχει συγγράψει τα βιβλία Ακατάσχετη Ψυχορραγία (Εκδόσεις Ελκυστής, 2025), Καβαλάρης Θάνατος (Εκδόσεις Ελκυστής, 2023), Η Εκδίκηση της Σβούρας (Εκδόσεις Λυκόφως, 2022) και συμμετέχει στο συλλογικό έργο: 29 Συγγραφείς Διηγημάτων Συνιστούν (Anima Εκδοτική, 2024).
(Συνέντευξη στην Κατερίνα Τσαμπά)
Καλώς ήρθες, Άρη, στα ΒΙΒΛΙΟγραφικά. Θέλω να μας πεις λίγα λόγια για το τι σημαίνει για σένα λογοτεχνία και βιβλίο.
Λογοτεχνία είναι οι ψεύτικοι κόσμοι που κρύβονται πίσω απ’ τα εξώφυλλα των βιβλίων. Ψεύτικοι κόσμοι που μας ψιθυρίζουν την αλήθεια, όμως. Άλλωστε, τα παραμύθια των γιαγιάδων δεν είναι που ανοίγουν τα μάτια των παιδιών;
Το βιβλίο είναι ο φακός που μας δείχνει ποιοι είμαστε, κρυφοκοιτάζοντας τους μυθοπλαστικούς χαρακτήρες. Ποιοι θέλουμε να είμαστε. Παρατηρώντας τους να συγκρούονται, να πονάνε, να απελπίζονται ή και να εξελίσσονται, καταλαβαίνουμε κι εμείς τη δική μας θέση. Μας δείχνει πού βρισκόμαστε εμείς στη δική μας ζωή και στις συναναστροφές μας με τους άλλους. Και με τι υλικό χτίζουμε τα δικά μας θέλω.
Το βιβλίο είναι ο φακός που μας δείχνει ποιοι είμαστε, κρυφοκοιτάζοντας τους μυθοπλαστικούς χαρακτήρες.
Υποθέτω ότι διαβάζεις βιβλία. Τι είδους βιβλία;
Διαβάζω, ναι. Δε γίνεται να γράφεις και να μη διαβάζεις. Κι αν κάποιος το κάνει, θα στερέψει η γκλάβα του από ιδέες, σύντομα. Διαβάζω ένα βιβλίο κι έχω δίπλα έτοιμο το επόμενο. Επίσης, είναι φορές που αυτομαστιγώνομαι που δεν ξεκίνησα από μικρός, έτσι ώστε να είμαι πιο έτοιμος τώρα. Να κατεβάζω ιδέες πιο εύκολα, να γράφω πιο καλά. Τι έχανα! σκέφτομαι καμιά φορά. Μα ποτέ δεν είναι αργά.
Εδώ και κάμποσο καιρό διαβάζω κυρίως Έλληνες. Δεν είναι πως δεν ανοίγω βιβλία ξένης λογοτεχνίας, απλά μ’ αρέσουν τα μακροβούτια στην ελληνική κουλτούρα, επιρροές, ερεθίσματα, σκέψη. Παλιούς και σύγχρονους. Να τους κατανοήσω, να δω μέσα από τα μάτια τους, να μυρίσω τις γειτονιές τους, να βρεθώ μπροστά στα αδιέξοδα και στις προκλήσεις τους και να αφουγκραστώ τα προβλήματα της εκάστοτε εποχής.
Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται να έχει ένας/μία συγγραφέας για να μπορέσει να γράψει και εν τέλει να εκδώσει;
Ανάγκη για να εκτεθεί. Θάρρος για να σκληραγωγηθεί. Γεμάτη βιβλιοθήκη. Και στην καφετιέρα γαλλικό καφέ. Πολύ γαλλικό καφέ.
Ο δικός μου στόχος είναι να μαθαίνω ολοένα και περισσότερα σχετικά με το γράψιμο. Γι’ αυτό, προσπαθώ να μην αφήνω το μυαλό μου να μπαίνει σε αυτά τα πεδία. Τουλάχιστον, μέχρι τώρα. Το κομμάτι της κριτικής είναι για τους κριτικούς και φυσικά, για τους αναγνώστες. Όταν προβάλλουμε το δημιούργημά μας, τότε η κριτική γίνεται αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας.
Δεν είναι εκεί, όμως, το πρόβλημα. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν μια κριτική στοχοποιεί τον/τη συγγραφέα χρησιμοποιώντας ως μέσο το βιβλίο. Υπάρχουν κάποια ερωτήματα που μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό. Τι σκοπό έχει μία κριτική; Ποια η πρόθεση, το κίνητρο; Είναι καθαρή ή ποτισμένη με συναισθήματα; Γίνεται με επιχειρήματα; Αναλύει το βιβλίο ως προς το χτίσιμο των χαρακτήρων, τις περιγραφές, τη δομή και το αφηγηματικό είδος; Τονίζει μόνο τα αδύναμα ή και τα δυνατά σημεία του βιβλίου; Μην ξεχνάμε κάτι. Άλλο κριτική, άλλο προσωπικές (υποκειμενικές) προτιμήσεις και άλλο συμπάθεια/αντιπάθεια στο πρόσωπο του συγγραφέα.
Όπως σε όλα τα βιβλία, έτσι κι εγώ έχω δεχθεί διαφορετικές απόψεις για τα δικά μου. Κι αυτό είναι κάτι το αναμενόμενο. Ένα βιβλίο σε άλλους ταιριάζει, σε άλλους δεν ταιριάζει. Τι πιο φυσιολογικό από αυτό; Αλλά, όπως σημειώνω και πιο πάνω, είμαι ένας συγγραφέας στο μονοπάτι της μάθησης. Κι ελπίζω να μη βγω ποτέ από κει.
Ο δικός μου στόχος είναι να μαθαίνω ολοένα και περισσότερα σχετικά με το γράψιμο.
Λένε ότι το αναγνωστικό κοινό στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλό, όμως τα βιβλία που κυκλοφορούν και συνεχώς εκδίδονται είναι πολύ περισσότερα. Τι σκέψεις κάνεις επ’ αυτού;
Για να μεγαλώσει το αναγνωστικό κοινό, θα πρέπει τα παιδιά να μεγαλώνουν σε σπίτια με βιβλιοθήκες. Να βλέπουν τους γονείς τους να κρατούν βιβλία. Στο σπίτι, στις αίθουσες αναμονής των ιατρείων, στα λεωφορεία. Ακόμα κι αν γίνει κάτι τέτοιο, παραμένει μια επένδυση που θα αποδώσει καρπούς σε βάθος χρόνων. Μαγικό ραβδί δεν υπάρχει.
Απ’ την άλλη, έχουμε πληθώρα βιβλίων που κυκλοφορούν. Το θεωρώ σημαντικό που άνοιξε αυτός ο χώρος και εμφανίζονται ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι που προσπαθούν να εκφραστούν. Καταλαβαίνω πως έτσι αυξάνονται τα βιβλία που δε μας αρέσουν, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με τα βιβλία που μας αρέσουν, μας ψυχαγωγούν και μας συγκινούν. Είναι δική μας ευθύνη, ως αναγνώστες, μέσα σε όλο αυτό να αναζητήσουμε και να βρούμε τα βιβλία και τους συγγραφείς με τους οποίους θέλουμε να συνδεθούμε.
Τι σημαίνει συγγραφή για σένα;
Είναι η βουτιά στα μέσα μου, η αναζήτηση του ποιος είμαι και το ξεμπρόστιασμα του εαυτού μου στους αναγνώστες. Είναι το γκρέμισμα, είναι και το χτίσιμο. Το σοκάκι όπου συναντιούνται ζωές διαφορετικές. Και η γέφυρα που ενώνει μάτια με μάτια και ψυχές με ψυχές.
Γράφεις συστηματικά; Δηλαδή να περιμένουμε επόμενο έργο σου;
Έγραφα συστηματικά, έπειτα το έχασα. Το καλοκαίρι που μας πέρασε, για παράδειγμα, ήμουν πιο τεμπέλης κι απ’ τον Garfield τον γάτο. Τελευταία, το ξαναβρίσκω. Έχω και χαμένες μέρες. Να κυλάει η ιστορία, είναι το θέμα. Ένα βήμα τη φορά.
Ναι, ετοιμάζω το επόμενο. Το τελευταίο μέρος έχει απομείνει και μετά οι διορθώσεις. Δε βιάζομαι, όμως.
Άλλο κριτική, άλλο προσωπικές (υποκειμενικές) προτιμήσεις και άλλο συμπάθεια/αντιπάθεια στο πρόσωπο του συγγραφέα.
Αν μπορούσες να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, τι θα έκανες διαφορετικά στη συγγραφική σου πορεία;
Γιατί να αλλάξουμε κάτι, αν μπορούμε να μάθουμε από αυτό; Ό,τι καταφέρνουν οι άνθρωποι (γενικά, όχι μόνο στη συγγραφή), είναι επειδή βάδισαν στον δρόμο των λαθών.
Αντί να δώσω ευχή, θα απαντήσω με κάποια δικά μου “πρέπει”, ελπίζοντας να λειτουργήσουν σαν σπρώξιμο. Και κάτω απ’ αυτά θα στρογγυλοκαθίσω κι εγώ για να τα βλέπω. Να μην τα ξεχνώ.
Πρέπει η στοίβα με τα αδιάβαστα βιβλία τους να μειώνεται, έπειτα να αυξάνεται, να ξαναμειώνεται και πάει λέγοντας.
Επίσης, η λευκή σελίδα στον υπολογιστή να γεμίζει με γραμμές. Γραμμές, γραμμές κι άλλες γραμμές. Να μην αφήνουν τον κέρσορα να ξεκουραστεί. Αυτό θέλει πειθαρχεία, με την οποία εγώ, ομολογώ, πως τους τελευταίους μήνες δίνω επικές μάχες. Θέλει κάπου ανάμεσα στις ευθύνες, τα τρεξίματα και τις σκοτούρες, να μπορούν να σφηνώνουν λίγη ώρα για γράψιμο. (Εγώ, παιδιά, σκυλιά δεν έχω οπότε είμαι α-δι-και-ο-λό-γη-τος!)
Πρέπει να συμπορεύονται ειρηνικά με την αναπόφευκτη ανασφάλεια και τον φόβο για το αν θα αρέσει το βιβλίο τους στους εκδότες και στους αναγνώστες. Και η επιθυμία τους να εκφραστούν και να εκτεθούν να υπερβαίνει κάθε δισταγμό και κάθε σχόλιο τύπου «Σιγά μη βγάλεις λεφτά!» ή «Γεμίσαμε συγγραφείς τώρα!»
Ακόμα, σημαντικό είναι να μην πιστέψουν ποτέ πως τα ξέρουν όλα επειδή ολοκλήρωσαν ένα, δύο ή πέντε βιβλία κι επειδή το όνομά τους αναφέρθηκε σε κάποια εφημερίδα. Να έχουν τ’ αυτιά τους ανοιχτά όταν μιλάνε οι πιο έμπειροι. Να μη θίγονται εύκολα. Εξάλλου, μαθαίνεις να γράφεις, γράφοντας.
Να μην περιμένουν το χειροκρότημα. Δεν είστε rockstars ή σελεμπριτάδες. Συγγραφείς είστε ή θέλετε να γίνετε. Γράψ’ τε, βγάλ’ τε το βιβλίο σας, επικοινωνήστε το και προχωρήστε στο επόμενο. Βεγγαλικά δε θα σκάσουν στον ουρανό για εσάς. Και μην παρασύρεστε. Τα πολλά likes δε σημαίνουν φήμη.
Να μη φοβούνται να σκαλίζουν τις παλιές πληγές τους. Να τις αφήνουν να στάξουν λίγο αίμα. Ίσως από εκεί ξεπηδήσουν υπέροχες ιστορίες.
Και τέλος, ακόμα κι αν η συγγραφή πάψει να είναι πηγή απόλαυσης, ακόμα κι αν προκαλεί κούραση, αυτό δεν είναι λόγος για παραίτηση.
Αν είμαστε εντάξει με αυτά, τότε ναι, για μένα, μπορούμε να είμαστε συγγραφείς.
Άρη, σ’ ευχαριστώ πολύ για το μοίρασμα.
Ευχαριστώ πολύ κι εγώ για τις ωραίες ερωτήσεις!
Μπορείτε να βρείτε τα βιβλία του Άρη εδώ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Άφησε εδώ το σχόλιό σου...