BOOK REVIEW: ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΜΕ ΤΗ ΡΙΓΕ ΠΙΤΖΑΜΑ, ΤΟΥ JOHN BOYNE, ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

(Της Γιώτας Βασιλείου)

Μην σας ξεγελάει ο τίτλος, δεν πρόκειται για ένα bed time story, ούτε για παραμύθι, που διηγείται η γιαγιά στα εγγόνια της. Αντιθέτως πρόκειται για μια ΣΥ-ΓΚΛ0-ΝΙ-ΣΤΙ-ΚΗ ιστορία, που άνετα μπορεί να χαρακτηριστεί ντοκουμέντο, μιας και διαδραματίζεται την περίοδο του β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αναφέρεται στις θηριωδίες του Ολοκαυτώματος. Ως τόπος ορίζεται το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Βασικά πρόσωπα της ιστορίας είναι ο εννιάχρονος Μπρούνο -γιος του Γερμανού αξιωματικού και πρόσφατα διορισμένου διοικητή του στρατοπέδου- και ο συνομήλικος Σμούελ,  ένας από τους Εβραίους τροφίμους, συνομήλικος του Μπρούνο.

Πρόκειται για μια ιστορία «γροθιά στο στομάχι», που εστιάζει στα δυο αγόρια, τον Μπρούνο και τον Σμούελ και τη φιλία που αναπτύσσεται μεταξύ τους, κόντρα στην ασχήμια και τη βαρβαρότητα των καιρών. Κι αν ο Μπρούνο είναι «προϊόν» μυθοπλασίας, ο Σμούελ είναι θα λέγαμε, υπαρκτό πρόσωπο, μιας και υπήρξαν εκατομμύρια άνθρωποι, που μπορεί να έφεραν άλλο όνομα, αλλά έζησαν και βίωσαν ακριβώς την ίδια φρίκη με το «αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα».

Η ιστορία έχει ως εξής: Ο 9χρονος Μπρούνο μετακόμισε πρόσφατα σε νέο σπίτι, ακολουθώντας τον πατέρα του στην τελευταία του μετάθεση. Ζει μόνος με τους γονείς του, σε ένα σπίτι γεμάτο ευμάρεια αλλά και αυστηρούς κανόνες. Περιορισμένος από τους τοίχους της αυλής του σπιτιού, χωρίς αδέρφια και χωρίς τη δυνατότητα να παίξει και να χαρεί ως παιδί. Το αγοράκι βρίσκει τρόπο διαφυγής από τη «χρυσή φυλακή» του, όταν μια πόρτα ξεχνιέται ξεκλείδωτη. Απομακρύνεται από το σπίτι κι έρχεται αντιμέτωπο με το ψηλό συρματόπλεγμα του στρατοπέδου συγκέντρωσης, το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με το σπίτι.

Κάπου εκεί, καθισμένο στο χώμα, από τη μέσα μεριά του ψηλού συρματοπλέγματος, ο Μπρούνο συναντά τον Σμούελ. Τι πιο φυσικό και φυσιολογικό, από δυο αγοράκια στην ίδια ηλικία να γίνουν φίλοι; Οι μέρες κι οι εβδομάδες περνούν και τα αγόρια δένονται όλο και περισσότερο. Οι αναγνώστες παρακολουθούμε την αγνή ψυχή των παιδιών να ανοίγει, την προσωπικότητά τους να ξεδιπλώνεται και σιγά-σιγά οι μορφές τους μας γίνονται οικείες και πολύ αγαπητές.

Από τον τίτλο ακόμα, το βιβλίο φαίνεται ότι είναι μια βαθιά ανθρώπινη και πονεμένη ιστορία. Καθώς όμως γυρνάνε οι σελίδες, και φτάνουμε στο συγκλονιστικό και άκρως τραγικό τέλος, αποδεικνύεται περίτρανα ότι πρόκειται για μια αριστουργηματική ιστορία που θα λιώσει και την πιο σκληρή καρδιά. Όμως αποδεικνύει και κάτι ακόμα: Ότι το Κάρμα δεν ξεχνάει και θα σε πληρώσει με το ίδιο νόμισμα όταν έρθει η ώρα! Όσοι το έχετε διαβάσει το ξέρετε κι όσοι πρόκειται να το διαβάσετε θα το μάθετε.

Το βιβλίο είναι μικρό και διαβάζεται απνευστί. Η ιστορία είναι ευφυέστατη κι ο συγγραφέας έντεχνα αφήνει τη θηριωδία του πολέμου να υποβόσκει στο φόντο, εστιάζοντας στα παιδιά και την τρυφερή τους φιλία. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι, δεν αναφέρονται πουθενά οι λέξεις πόλεμος, Ναζί, ολοκαύτωμα κτλ. Όλα αυτά απλώς υπονοούνται. Μέχρι τη στιγμή φυσικά, που μας φέρνει αντιμέτωπους με τη χειρότερη φρίκη που μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους.

Κάντε τη χάρη στον εαυτό σας και διαβάστε το. Δεν θα το μετανιώσετε.

Καλές αναγνώσεις!

Διαβάστε περισσότερα ή αγοράστε το βιβλίο εδώ.