(Της Γιώτας Βασιλείου)Τον Δημήτρη τον γνώρισα μέσα από την προηγούμενη νουβέλα του Ο Πυρήνας μέσα μου, την οποία πραγματικά ξεχώρισα για πολλούς και διάφορους λόγους. Όταν λοιπόν έμαθα ότι κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο χάρηκα πάρα πολύ και το περίμενα με αγωνία.
Πριν ξεκινήσω να μιλάω όμως για το Σκάλωμα, θέλω να σας πω κάτι για τη συγγραφή.
Πολύς κόσμος νομίζει ότι το να γράφεις μικρή φόρμα είναι εύκολο πράγμα. Αν όχι εύκολο, τουλάχιστον ευκολότερο από το να γράψεις ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα. Κι όμως, αυτή είναι εντελώς εσφαλμένη πεποίθηση κι αυτό γιατί η μικρή φόρμα απαιτεί απόλυτη οικονομία. Κάθε λέξη και κάθε πρόταση πρέπει να εξυπηρετούν το σκοπό τους. Δεν υπάρχει χώρος για φλυαρία ή πλατειάσματα· πρέπει να δημιουργήσεις χαρακτήρες, ατμόσφαιρα και ένταση με χειρουργική ακρίβεια. Είναι σαν να φτιάχνεις ένα έργο τέχνης σε μέγεθος γραμματοσήμου — τίποτα περιττό, όλα μετρημένα. Και ο Δημήτρης θα πρέπει να σας πω, είναι μάστορας στην οικονομία του λόγου!
Το Σκάλωμα είναι ένα ταξίδι στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, μέσα από μια αφήγηση που ακροβατεί ανάμεσα στον ρεαλισμό και τη λογοτεχνική ενδοσκόπηση. Ήδη από τον τίτλο, μας δίνει το στίγμα: αυτό το «κόλλημα», το εσωτερικό και εξωτερικό αδιέξοδο. Εκείνη η φάση της ζωής που κάτι μας σταματά, μας κρατάει πίσω. Που δεν ξέρουμε πώς να πάμε παρακάτω. Νομίζω όλοι μας έχουμε βρεθεί εκεί σε κάποια στιγμή της ζωής μας… έτσι δεν είναι;
Ο Δημήτρης μέσα από τους ήρωές του αποτυπώνει με ρεαλισμό και οξυδέρκεια αυτή την εσωτερική πάλη. Έχει επενδύσει σε χαρακτήρες όχι χάρτινους αλλά ρεαλιστικούς. Ανθρώπους της διπλανής πόρτας: κάνουν λάθη, έχουν ανασφάλειες, φοβούνται, προχωρούν και ξανασκαλώνουν απ’ την αρχή.
Οι διάλογοι είναι ζωντανοί, οι περιγραφές δεν πλατειάζουν, και η αφήγηση κυλάει με έναν ρυθμό που σε κρατάει προσηλωμένο μέχρι την τελευταία σελίδα. Είναι ένα βιβλίο που δεν βασίζεται σε εντυπωσιακές εξελίξεις ή δραματικές ανατροπές, αλλά στην εσωτερική ένταση των χαρακτήρων του.
Μέσα από το Σκάλωμα, ο Δημήτρης θέτει ερωτήματα που αφορούν την ίδια την ανθρώπινη φύση:
- Τι σημαίνει να νιώθεις εγκλωβισμένος σε μια κατάσταση που δεν αλλάζει;
- Πόσο δύσκολο είναι να πάρεις αποφάσεις που θα σε οδηγήσουν μπροστά;
- Είναι το "σκάλωμα" κάτι που προκαλεί μόνο δυσφορία ή μήπως είναι και μια αναγκαία παύση για την αυτογνωσία;
- Τα χρήματα φέρνουν την εξιλέωση, φέρνουν την ευτυχία ή απλώς ξύνουν την επιφάνεια μιας βαθύτερης, ανικανοποίητης επιθυμίας;
Οι απαντήσεις δεν δίνονται έτοιμες, “μασημένη τροφή” μέσα στο βιβλίο – ακόμα ένα ατού της νουβέλας. Αντί να επιβάλλει μία συγκεκριμένη άποψη, ο Δημήτρης μάς προ(σ)καλεί να αναλογιστούμε τις δικές μας εμπειρίες και να δώσουμε τις προσωπικές μας απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Πέραν των προαναφερόμενων ερωτημάτων, η νουβέλα εξερευνά καίρια και διαχρονικά θέματα όπως:
- Η σημασία του ξαφνικού πλουτισμού και του πλούτου εν γένει
- Η δύναμη της τύχης και
- Οι κοινωνικές προσδοκίες
Παράλληλα, συμβολισμοί όπως το φίδι – που εμφανίζεται ως αποκάλυψη στον ήρωα – λειτουργεί καταλυτικά, αποκαλύπτοντας την εσωτερική διαφθορά, τις φοβίες και την κενότητα που συνοδεύουν την απότομη άνοδο.
Από την άλλη, ο πλούτος, μαγικός και ταυτόχρονα καταστροφικός, παρουσιάζεται εδώ όχι ως λύση αλλά ως καταλύτης για μεγαλύτερους και βαθύτερους προβληματισμούς.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το Σκάλωμα του Δημήτρη Στατήρη, είναι μια ιστορία που εξερευνά την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση μέσα από την καθημερινότητα. Μια ιστορία για την ακινησία και την εσωτερική πάλη. Για τις στιγμές που νιώθουμε πως κάτι μάς κρατάει πίσω. Αλλά ταυτόχρονα, είναι και μια υπενθύμιση ότι αυτές οι στιγμές, αν τις κατανοήσουμε και τις αντιμετωπίσουμε, μπορούν να γίνουν η αφετηρία για μια νέα πορεία.
Κατ’ εμέ το συγκεκριμένο ανάγνωσμα αποτελεί μια σημαντική προσθήκη στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία, προσκαλώντας τους αναγνώστες να αναλογιστούμε τις δικές μας προκλήσεις και τα "σκαλώματα" της ζωής μας.
Μέσα από τις λιγοστές σελίδες της νουβέλας του, ο Δημήτρης, καταφέρνει να χωρέσει μια ολόκληρη ζωή – γεμάτη όνειρα, φόβους, ελπίδες και ανησυχίες. Είναι ένα βιβλίο που, παρά τη φαινομενική του απλότητα, απαιτεί ενεργή συμμετοχή του αναγνώστη στη σκέψη και την κατανόηση των νοημάτων του.
Η επιλογή δε του Δημήτρη να αφήσει το τέλος ανοιχτό, δίνει την ελευθερία για διαφορετικές ερμηνείες, διατηρώντας την ένταση της ιστορίας ακόμα και μετά την τελευταία σελίδα.
Κι εδώ θα σας πω κάτι προσωπικό: Για μένα, το τέλος του βιβλίου ήταν μονόδρομος. Μπορεί να αφήνεται ανοιχτό για όλους τους άλλους… όμως για μένα ήταν αυτό το ένα και τίποτα άλλο.
Φτάνοντας προς το τέλος της παρουσίασής μου, οφείλω να πω πως το Σκάλωμα δεν είναι απλώς μια αφήγηση για το τι σημαίνει να κερδίσεις. Είναι μια βαθιά κριτική ματιά στην ανθρώπινη φύση, την κοινωνία και την αέναη αναζήτηση της ευτυχίας. Γραμμένη με έναν ωμό ρεαλισμό που δεν χαρίζεται και μια γραφή που ακροβατεί ανάμεσα στην αφήγηση και τον στοχασμό, η νουβέλα αυτή καθηλώνει.
Και κλείνοντας, θα πω το εξής: Το Σκάλωμα δεν είναι για να το διαβάσεις και να πεις "α, ωραίο". Είναι για να το κουβαλήσεις. Να το σκεφτείς ξανά σε μια δύσκολη στιγμή. Να αναρωτηθείς μήπως είμαι κι εγώ σ’ ένα σκάλωμα; Κι αν ναι… πού με οδηγεί;
Θα το βρείτε εδώ.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Άφησε εδώ το σχόλιό σου...