Book Review: Η ΤΟΣΟΔΟΥΛΑ, του ΧΑΝΣ ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ, εκδόσεις ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ

(της Μαριάννας Φλέσσα)

[...] το λουλούδι έκανε έναν θόρυβο και άνοιξε. [...] στο εσωτερικό της, [..] καθόταν ένα λεπτοκαμωμένο και όμορφο κοριτσάκι τόσο μικρό όσο ο αντίχειράς μας. Η γυναίκα το ονόμασε Τοσοδούλα. [...]

Το αγαπημένο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν (1805-1875) κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1835 και είναι μία ιστορία που εμπνεύστηκε από μία μικροκαμωμένη και καμπούρα φίλη του που όλοι κορόιδευαν. Ήθελε, λένε οι βιογράφοι του, να την παρηγορήσει για τη φυσική της ασχήμια γιατί του ήταν ιδιαίτερα αγαπητή και μέσα της έκρυβε μια υπέροχη, τρυφερή ψυχή. Ο αγαπημένος μας παραμυθάς έγραψε μια ιστορία γι’ αυτή, ενσωματώνοντας στο έργο και παλαιότερους μύθους της πατρίδας του, της Δανίας. Το αποτέλεσμα είναι μία εκδοτική επιτυχία κι ένα παγκοσμίως γνωστό παραμύθι, που σήμερα θεωρείται κλασικό. Οι εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη φέρνουν στα χέρια μας μια επανέκδοσή του, η οποία στηρίζεται σε διασκευή της γαλλικής έκδοσης του 1876 από τον Μπενζαμέν Νακόμπ που επιμελήθηκε το κείμενο και τον ταλαντούχο εικονογράφο και γραφίστα Μάρκο Ματσόνι.

Η Τοσοδούλα είναι η απάντηση στο όνειρο μιας φτωχής χωρικής να αποκτήσει ένα παιδί. Είναι όμορφη, ευγενική, γλυκύτατη αλλά ... μικροκαμωμένη κι αυτό είναι το μεγάλο της μειονέκτημα. Είναι πραγματικά τοσοδούλα κι ανίσχυρη να αντισταθεί στις επιθυμίες των γύρω της που τη βρίσκουν άκρως γοητευτική. Όλοι θέλουν να την παντρευτούν! Αλλά δεν είναι όλοι οι υποψήφιοι γαμπροί της αρεσκείας της. Τα βάσανά της είναι πολλά γιατί θέλει να είναι ανεξάρτητη και να αποφασίζει μόνη της για τον εαυτό της αλλά είναι … Τοσοδούλα. Αιχμαλωτίζεται και φυλακίζεται παρά τη θέλησή της γιατί όλοι τους είναι μεγαλύτεροι σε μέγεθος από αυτή. Επιχειρεί να ξεφύγει και μπλέκει ακόμα περισσότερο σε χίλιες δυο περιπέτειες εξαιτίας των μνηστήρων που την επιθυμούν. Μην ξεχνάτε ότι βρισκόμαστε σε ένα παραμύθι και στα παραμύθια, πάντα, κάτι μαγικό συμβαίνει κι ότι ήρωές του γλιτώνουν από αναπόφευκτα κακά την τελευταία στιγμή. Έτσι και η μικρή μας φίλη καταφέρνει να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια που της τίθενται και μέσα από σελίδες αριστουργηματικής εικονογράφησης (δεν αντέχω να μην το ξαναπώ), να φτάσει στη θέση να μπορεί μόνη της να διαλέξει τον κατάλληλο σύντροφο γι’ αυτή! 

Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν βάζει όλη την τέχνη του να μας μεταφέρει σε ένα κόσμο φανταστικό και έξω από τον δικό μας. Πλέκει το ονειρικό, με το τρομακτικό (είναι τρομακτικοί κάποιες φορές οι μνηστήρες της Τοσοδούλας), με το διδακτικό, με το ανθρώπινο και το τρυφερό. Το πλεονέκτημα της ομορφιάς και της γοητείας της γίνεται μειονέκτημα γιατί όλοι την θέλουν και είναι διατεθειμένοι να φτάσουν στα άκρα για να την αποκτήσουν. Το γεγονός ότι είναι μικρόσωμη είναι ευλογία και κατάρα. Από τη μία είναι οι τερατόμορφοι μνηστήρες της που θεωρούν ότι είναι ανίσχυρη και μπορούν να την εκμεταλλευτούν. Στον αντίποδα η μικρή μας ηρωίδα λόγου του ύψους της μπορεί να κρυφτεί από αυτούς μέσα σε ένα λουλούδι, πίσω από ένα φύλλο, να ταξιδέψει με ένα νούφαρο ή να πετάξει στην πλάτη ενός χελιδονιού που ήρθε να τη σώσει. 

Η Τοσοδούλα είναι ένα πολυσέλιδο βιβλίο με αρκετά μεγάλο κείμενο και για το λόγο αυτό θεωρώ ότι είναι κατάλληλο για παιδιά των τελευταίων τάξεων του δημοτικού.  Μου άρεσε πάρα πολύ ο τρόπος που διασκευάζεται από την κλασική εκδοχή του με το βάρος του να δίνεται στις αποφάσεις της ίδιας της Τοσοδούλας και όχι στο χάπυ-εντ και στην εύρεση του καλού γαμπρού! Ο λαμπρός εικονογράφος Μάρκο Ματσόνι το στολίζει με ονειρικά σχέδια χρησιμοποιώντας τις ξυλομπογιές του. Μια όχι και τόσο αθώα ιστορία καταδίωξης γίνεται με όλη την έννοια της λέξης, παραμύθι και η κάθε σελίδα του ένα έργο τέχνης. Το αγάπησα πολύ σε όλα τα επίπεδα και σας το προτείνω ανεπιφύλακτα: προσεγμένη δουλειά, εξαιρετικής ποιότητας εκτύπωση, κείμενο χωρίς νοηματικά κενά. Και στο τέλος όχι ένας γάμος όπως μάθαμε, αλλά μία επιλογή για την Τοσοδούλα μας! 

Καλή σας Ανάγνωση!

Διαβάστε περισσότερα ή αγοράστε το βιβλίο εδώ!