ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΤΡΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ

Με θλίψη η Ελλάδα και ο πνευματικός της κόσμος αποχαιρετά την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ. 

(Γράφει η Μαριάννα Φλέσσα)

Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα*

Από την κλειδαρότρυπα κρυφοκοιτάω τη ζωή
την κατασκοπεύω μήπως καταλάβω
πώς κερδίζει πάντα αυτή
ενώ χάνουμε εμείς.
Πώς οι αξίες γεννιούνται
κι επιβάλλονται πάνω σ’ αυτό που πρώτο λιώνει:
το σώμα.
Πεθαίνω μες στο νου μου χωρίς ίχνος αρρώστιας
ζω χωρίς να χρειάζομαι ενθάρρυνση καμιά
ανασαίνω κι ας είμαι
σε κοντινή μακρινή απόσταση
απ’ ό,τι ζεστό αγγίζεται, φλογίζει…
Αναρωτιέμαι τι άλλους συνδυασμούς
θα εφεύρει η ζωή
ανάμεσα στο τραύμα της οριστικής εξαφάνισης
και το θαύμα της καθημερινής αθανασίας.
Χρωστάω τη σοφία μου στο φόβο∙
πέταλα, αναστεναγμούς, αποχρώσεις
τα πετάω.
Χώμα, αέρα, ρίζες κρατάω∙
να φεύγουν τα περιττά λέω
να μπω στον ουρανό τού τίποτα
με ελάχιστα

Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ γεννήθηκε στα Εξάρχεια, στην Αθήνα από πατέρα μικρασιατικής καταγωγής και μητέρα από την Πάτρα. Ο πατέρας της δικηγόρος στο επάγγελμα, διατηρούσε επαγγελματική και φιλική σχέση με τον Νίκο Καζαντζάκη που ήταν και πνευματικός πατέρας της ποιήτριας. Μεγάλωσε σε ένα σπίτι που αγαπούσε τα γράμματα και τις τέχνες και στράφηκε από νεαρή ηλικία στη συγγραφή μικρών διηγημάτων, αρχικά, και αργότερα στην ποίηση. Ήταν μόλις 17 όταν δημοσίευσε το ποίημα «Μοναξιά» στο περιοδικό Καινούργια Εποχή μετά από παρότρυνση του Καζαντζάκη, ο οποίος είχε τεράστια εμπιστοσύνη στο ποιητικό της ταλέντο και τη σύστησε στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού. «Είναι ένα από τα ωραιότερα ποιήματα που διάβασα ποτέ, από μία κοπέλα που δεν έχει βγάλει καν το γυμνάσιο!» τους έγραψε ο σημαντικός συγγραφέας.
Αν και στα σχέδια της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ ήταν να μετακομίσει στο Παρίσι για να σπουδάσει υπό τη φιλοξενία του Καζαντζάκη, δεν κατάφερε να τα πραγματοποιήσει γιατί αυτός πέθανε έξι μήνες πριν εκείνη φύγει για τη γαλλική πρωτεύουσα. Εν τέλει, σπούδασε στην Αθήνα Αγγλική Φιλολογία και αργότερα Μετάφραση και Διερμηνεία στη Γαλλία και στην Ελβετία.

«Δεν υπάρχει καμιά υψηλά ιστάμενη μεταφυσική αλήθεια. Υπάρχει μόνο η προσωπική αλήθεια που καθένας τη βρίσκει στο τέλος μόνος του, δεν μπορεί να του την εμφυσήσει κανείς. Και τι πιο αληθινό από έναν τρόπο ζωής τέτοιο, ώστε να καταφέρνεις να μην πληγώνεις και να μην πληγώνεσαι!»**

Συνέχισε να δημοσιεύει τα ποιήματά της, καθώς είχε ανοίξει ο δρόμος προς αυτή την κατεύθυνση,

άρθρα για την ποίηση και την μετάφραση της ποίησης, ενώ έχει μεταφράσει από το πρωτότυπο πολλούς σημαντικούς συγγραφείς και ποιητές, όπως οι Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν, Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Μαγιακόβσκι, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, Μπέκετ, Σίλβια Πλαθ κ.ά., βάζοντας την προσωπική της σφραγίδα εγγύησης στην ποιότητα της μετάφρασης. Το ποιητικό της έργο έχει μεταφραστεί σε πολλές ξένες γλώσσες και έχει τιμηθεί το 1962 με το Α΄ Βραβείο Ποίησης της πόλης της Γενεύης (Prix Hensch) και το 1985 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Το 2000 τιμήθηκε με το βραβείο Κώστα και Ελένης Ουράνη (Ακαδημία Αθηνών). Τέλος, το 2014 βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου της.

Με μοναδική προσήλωση στην τελειότητα των λέξεων, ζει μια ζωή σεμνή, γεμάτη πάθος για τη λογοτεχνία και με μοναδική ευαισθησία υψώνει την φωνή της με μοναδικούς στίχους:

«Πιάνεις τότε την πέννα 
και νομίζεις πως γίνεσαι ένα
Με την ωραιότητα και την αθανασία.
Όμως η ποίηση ποια σου ζητάει θυσία;
Τι θέλει για αντάλλαγμα;
Μονάχα ένα πράγμα.
Απ΄τη Γη που κατοικείς
τίποτα μην απαιτείς».

Έζησε με αυτογνωσία, σεμνότητα και συνέπεια. Έζησε όπως είπε σε παλαιότερη συνέντευξη** της η ίδια, με τους δικούς της όρους, χωρίς συμβιβασμούς και χωρίς να θεωρεί ότι της επιβλήθηκε οτιδήποτε. Μας άφησε ένα θησαυρό ποιητικών συλλογών που μένει να τον ανακαλύψουμε και να τον εκτιμήσουμε.

Καλό της Ταξίδι!

Πηγές:
* ElCulture
** Lifo