BOOK REVIEW: ORIGIN, ΤΟΥ DAN BROWN, ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

(Της Γιώτας Βασιλείου),

«Από πού ερχόμαστε και πού πηγαίνουμε;» 

Με αυτό το ρητορικό ερώτημα μας καλωσορίζει στο νέο του βιβλίο, ο Dan Brown. Όντας ένας από τους πιο πολυσυζητημένους αλλά και αμφιλεγόμενους συγγραφείς των τελευταίων δεκαετιών ο Dan Brown έχει κατηγορηθεί πολλές φορές, για ιστορικές ανακρίβειες κι ελλιπείς ή και  παραποιημένες πληροφορίες, σε σχέση με την ιστορία και τα έργα τέχνης τα οποία παρουσιάζει μέσα από τα βιβλία του. Θεωρώ πως θα συμφωνούσα με αυτές τις απόψεις, εάν κι εφόσον ο συγγραφέας έγγραφε ιστορικά δοκίμια ή συγγράμματα για το πανεπιστήμιο. Από τη στιγμή όμως που τα βιβλία του είναι μυθοπλαστικά κι απλά χρησιμοποιεί τα  ιστορικά γεγονότα, έργα τέχνης κτλ. ως «εργαλεία», προκειμένου να στήσει την ιστορία του, τότε θεωρώ την τεχνική αυτή δόκιμη και αδιαφορώ για τα δημοσιεύματα.

Συμπληρωματικά να πω ότι, ο Dan Brown προετοιμάζει το έδαφος και προκαλεί τους επικριτές του, «πετώντας τους το γάντι», από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου, όπου έχει συμπεριλάβει τη σημείωση «ΓΕΓΟΝΟΣ: Όλα τα έργα τέχνης, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία, οι τοποθεσίες, οι επιστημονικές αναφορές και οι θρησκευτικοί οργανισμοί σε αυτό το μυθιστόρημα είναι πραγματικοί».  Αναρωτιέμαι πόσοι έσκυψαν να το «σηκώσουν»…

Το “Origin” δεν είναι το καλύτερό πόνημα του Brown, ούτε το πιο εμπνευσμένο. Εν τούτοις, πρόκειται για ένα καταιγιστικά γρήγορο, ιστορικό/επιστημονικό βιβλίο μυστηρίου, το οποίο, παρά τον μεγάλο του όγκο (περίπου 670 σελίδες), είναι σίγουρο ότι θα γοητεύσει τους λάτρεις του είδους. Η ιστορία αφορά τη νέα περιπέτεια του καθηγητή θρησκειολογίας και σημειολογίας του Χάρβαρντ, Ρόμπερτ Λάνγκτον και τοποθετείται στην Ισπανία αυτή τη φορά και συγκεκριμένα στο Μπλιμπάο, τη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη. Το θέμα του έχει να κάνει ως συνήθως, με την προαιώνια διαμάχη μεταξύ της επιστήμης και της οργανωμένης εκκλησίας. «Από πού ερχόμαστε και πού πηγαίνουμε;». Το ερώτημα που απασχολεί αμφότερους μέσα στους αιώνες. Ο καθένας προσπαθεί να το απαντήσει και να το αποδείξει με τον τρόπο του. Ο Dan Brown με το “Origin”, έρχεται να δώσει τη δική του εκδοχή, η οποία τουλάχιστον για όσους το έχουμε διαβάσει, φαντάζει ίσως πολύ πιθανή. 

Σπειροειδής σκάλα, Sagrada Familia

Επειδή είναι λίγο δύσκολο να προχωρήσω σε ανάλυση του κειμένου, χωρίς αναγκαστικά να αποκαλύψω κάποια πράγματα, θα προτιμήσω να σας τα δώσω κάπως συνοπτικά. 

Έχουμε και λέμε λοιπόν…

Στα θετικά:

1. Καλοστημένη πλοκή, έξυπνοι κι ασυνήθιστοι γρίφοι και μυστήριο που σε ακολουθεί μέχρι τις τελευταίες του αράδες. Η πλοκή του βιβλίου είναι άριστα δομημένη, κι εξελίσσεται μέσα από ανατροπές, τις οποίες δύσκολα κάποιος μπορεί να φανταστεί, έστω κι «από σπόντα».  Στα πολύ θετικά του “Origin”, τοποθετώ την ταχύτητά του. Η ιστορία ξεδιπλώνεται σε λίγες μοναχά ώρες, πράγμα που εξ’ορισμού σημαίνει ότι ο αναγνώστης δεν παίρνει ανάσα. 
2. Στα πολύ θετικά του “Origin” τοποθετώ επίσης, την ύπαρξη του βοηθού του διάσημου μελλοντολόγου. Μορφή! Θα τον ήθελα για κολλητό μου φίλο! ☺
3. Ιστορικό υπόβαθρο που πλαισιώνει αριστοτεχνικά τη μυθοπλασία. Πλούσιες και γλαφυρές περιγραφές που σε ταξιδεύουν. Με την αφήγησή του, ο Brown μας ταξιδεύει μοναδικά στην πόλη της εκάστοτε ιστορίας, χαρτογραφώντας για εμάς τους δρόμους, τις πλατείες, τα ιστορικά κτήρια και τα αξιοθέατα. «Πασπαλίζει» δε τα κείμενά του με μικρές λεπτομέρειες που από μόνες τους μπορεί να περάσουν απαρατήρητες, στο σύνολο όμως των περιγραφών, μας προσφέρουν τη μέγιστη απόλαυση.  
4. Καλοσχηματισμένοι ήρωες, που τους διακρίνει θεατρική πλαστικότητα. Η αλήθεια είναι ότι στο συγκεκριμένο πόνημα του Brown, οι ήρωες ήταν περισσότερο εξιδανικευμένοι από αυτό που έχουμε συνηθίσει.  Γι’ αυτό το κομμάτι, θα αναφερθώ και στα αρνητικά του βιβλίου. Παρ’ όλ’ αυτά, τα πρόσωπα στο μεγαλύτερο κομμάτι τους ήταν αληθοφανή και έπειθαν τον αναγνώστη. Κι ενώ στα προηγούμενα βιβλία του ο συγγραφέας ανέλυε τους ήρωές του τόσο όσο να εξυπηρετούν την πλοκή, εδώ βλέπουμε να το έχει πάρει παραπέρα και να εμβαθύνει σε προσωπικά στοιχεία, επιδιώξεις, φόβους μα και συναισθήματα, τα οποία αν και δεν έχουν κάτι να προσφέρουν στην εξέλιξη της ιστορίας, εν τούτοις καθιστούν τόσο τους κύριους, όσο και τους δευτερεύοντες χαρακτήρες πραγματικούς και ανθρώπινους. Από πλευράς ανάλυσης της ψυχοσύνθεσης των χαρακτήρων, θεωρώ ότι αυτή είναι η καλύτερη δουλειά που έχουμε δει μέχρι στιγμής από τον συγγραφέα.
5. Στο “Origin” έχουμε μια στροφή του Brown προς τις προηγμένες τεχνολογίες και την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης. Κι ακόμα κι αν κάποια από αυτά τα τεχνολογικά επιτεύγματα που μας αναφέρει, δεν είναι υπαρκτά αυτή τη στιγμή, κανείς δε μπορεί να βεβαιώσει ότι δε θα τα δούμε σύντομα να μπαίνουν στη ζωή μας. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου προκύπτουν διάφοροι προβληματισμοί κι υπαρξιακά ερωτήματα. Σε κάνει να αναρωτιέσαι για θέματα όπως η δύναμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η εξάρτηση μας από αυτούς, το μέλλον της τεχνολογίας και που αυτή θα μας οδηγήσει, τις αξίες και τα ιδανικά που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις κτλ. 
6. Τέλος, τίποτα δε μπορεί να σε κάνει να φανταστείς τη συνέχεια. Όλο αυτό το χάος με τη επιστήμη να κονταροχτυπιέται με την εκκλησία, τις θεωρίες συνομωσίας, τα μυστικά και τους κρυμμένους κώδικες, ιντριγκάρει τον αναγνώστη να πάει παρακάτω και να δει που θα κατασταλάξει η ιστορία. Ιδίως από τη μέση του βιβλίου και μετά, οι ταχύτητες ξεπερνούν κάθε προηγούμενο!  

Casa Mila (La Pedrera), Antoni Gaudi

Στα αρνητικά του τώρα:

1. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα που είχε το συγκεκριμένο βιβλίο του Dan Brown για μένα, ήταν η έλλειψη επαρκούς κρυπτογραφίας και συμβολισμών. Αυτά τα στοιχεία που με είχαν μαγέψει στα προηγούμενα τέσσερα βιβλία με τον καθηγητή Λάνκγτον. Ωστόσο, ασχολήθηκε αρκετά με τη σημειολογία και το κρυμμένο νόημα πίσω από διάφορα σύμβολα, λογότυπα και φράσεις κι αυτό έσωσε κάπως την κατάσταση. 
2. Οι εξιδανικευμένοι χαρακτήρες που ανέφερα πιο πάνω. Ο πετυχημένος και διάσημος καθηγητής που πλαισιώνεται από την όμορφη, μορφωμένη πετυχημένη, διευθύντρια του Μουσείου Γκούγκενχαϊμ και μέλλουσα βασίλισσα της Ισπανίας . Ο αυτοδημιούργητος, βαθύπλουτος και ιδιοφυΐα στους Η/Υ, πρώην μαθητής του Λάνγκτον. Δε βρήκα καμία πρωτοτυπία σε αυτούς τους χαρακτήρες. Τους έχουμε δει και στο παρελθόν. Στο μοναδικό σημείο στο οποίο διαφοροποιείται είναι η εμβάθυνση στη ψυχοσύνθεσή των χαρακτήρων.
3. Το μυστικό που αποκάλυψε ο Βασιλιάς στον γιο του πριν ξεψυχήσει κι όσα ακολούθησαν αυτή την πληροφορία… Έλα τώρα! Άκυρο εντελώς. Δεν εξυπηρέτησε σε τίποτα και μάλιστα θα έλεγα ότι δεν "κόλλαγε" με τίποτα στο όλο στόρι.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να πω ότι το “Origin”, για τους λόγους που προανέφερα στα θετικά, μα και για άλλους στους οποίους δεν αναφέρθηκα, ανήκει αδιαμφισβήτητα στην κατηγορία Page Turner. Προσωπικά το απόλαυσα πάρα πολύ και ανυπομονώ για το επόμενο. 

Καλές αναγνώσεις.

Δείτε περισσότερα ή αγοράστε το βιβλίο εδώ.