Θεατρικός Μονόλογος: ΣΩΠΑ, ΜΗ ΜΙΛΑΣ..., της ΕΛΕΝΑΣ ΧΟΥΣΝΗ, από την ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΣΑΜΟΥ

 "Θα έρθει, το ξέρω πως θα'ρθει πάλι, είναι από αυτές τις νύχτες που του αρέσουν..." [...]

(Της Γιώτας Βασιλείου)

Τον τελευταίο καιρό μαθαίνουμε για όλο και περισσότερες περιπτώσεις βίας σε γυναίκες. Η βία κατά των γυναικών δεν κάνει διάκριση σε χρώμα, φυλή, κοινωνική θέση, πολιτιστικό ή οικονομικό επίπεδο. Η βία κατά των γυναικών είναι η πιο επαίσχυντη πράξη απέναντι σε ένα ανθρώπινο ον. Μια πράξη που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ή να συγχωρεθεί. Με τον όρο "βία" εννοούμε οποιαδήποτε ενέργεια προκαλεί στο θύμα πόνο σωματικό, πνευματικό, ψυχολογικό ή σεξουαλικό. Μια γυναίκα μπορεί να δεχτεί βία στο σπίτι της, στη δουλειά της, ανάμεσα στους φίλους της κτλ. Προσωπικά, θεωρώ την χειρότερη μορφή, αυτή που προέρχεται από τους κόλπους της οικογένειας. Για μένα η ενδοοικογενειακή βία είναι η χείριστη μορφή εκμετάλλευσης, κακοποίησης και παραβίασης ενός από τα πιο θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Του δικαιώματος να νιώθει κανείς ασφαλής στο σπίτι του!

Με αφορμή λοιπόν όλα αυτά, αποφάσισα να μοιραστώ μαζί ένα διαδικτυακό θεατρικό δρώμενο, από τη Θεατρική Ομάδα Σάμου, σε κείμενα της Έλενας Χουσνή. Πρόκειται για μια σειρά πέντε μονολόγων γραμμένων από την αγαπημένη μας συγγραφέα, στα πλαίσια της θεατρικής ανθολογίας "Εγώ τις αγαπάω τις γυναίκες". Πέντε μονόλογοι γυναικών που βιώνουν διαφορετικές μορφές κακοποίησης κι έχουν και διαφορετική αντίδραση η κάθε μία. Άλλη είναι φιλοσοφημένη, άλλη είναι μαχητική, κάποια κρατά μια πιο κωμική στάση απέναντι στη ζωή και κάποια άλλη θα έφτανε μέχρι και το έγκλημα. Και οι πέντε μονόλογοι είναι εξαιρετικά δυνατοί και συγκλονίζουν. Για μια ακόμη φορά, η Έλενα Χουσνή με έχει αφήσει ξέπνοη με τα κείμενά της. Αυτό το κορίτσι έχει πολύ ταλέντο. Πηγαίο κι αστείρευτο ταλέντο και χαίρομαι είχα τη χαρά να τη γνωρίσω μέσα από τα γραπτά της!

"Σώπα, μη μιλάς, είναι ντροπή κόψ’ τη φωνή σου σώπασε επιτέλους κι αν ο λόγος είναι αργυρός η σιωπή είναι χρυσός... [...] (Σώπα, μη μιλάς, του Αζίζ Νεσίν)

Από το "μπουκέτο" των 5 μονολόγων, ξεχώρισα το "Σώπα, μη μιλάς...", το οποίο αναφέρεται στη σεξουαλική κακοποίηση εντός της οικογένειας. Αν και το κείμενο της Έλενας είναι γραμμένο παραπάνω από ένα χρόνο πριν, είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Γραμμένο με μια ανάσα, χωρίς κόμματα και τελείες, με μια μόνο βαθιά αναπνοή, το κείμενο ξεχειλίζει από από τα έγκατα της ψυχής της κυρίας Πόπης Αρμενάκη, η οποία και ερμηνεύει το μονόλογο. Σε είκοσι μόλις λεπτά, χωρίς περίσσια στολίδια, χωρίς φρου-φρου κι αρώματα, απλά, λιτά κι απέριττα, ξεστομίζει τις αλήθειες ενός πλάσματος που το πάτησαν και το έλιωσαν, σα να μην έχει καμιά άξια η ύπαρξή του. Κι αυτό υπό το άγρυπνο μάτι της μάνας που "...συνεχίζει να κάνει πως κοιμάται..." τα βράδια της φρίκης κι έχει το θράσος να απαιτεί: "Σώπα, μη μιλάς..." όταν βλέπει το σπλάχνο της να σέρνει τα βήματά της το πρωί. "..Δε με κοιτάει, ποτέ δε με κοιτάει στα μάτια, ξέρει πως να τις αναγνωρίζει τις νύχτες..." εκμυστηρεύεται η κόρη για τη μάνα/τέρας. "...Με έχει ξεχάσει μέρα και νύχτα...". Την έχει ξεχάσει μέρα και νύχτα... η μάνα... το τέρας! Και ρέει το κείμενο αβίαστα... ρέει μέχρι το λυτρωτικό του τέλος! 

Ο μονόλογος είναι χωρισμένος σε δύο κομμάτια. Στο πριν και το μετά. Στο κατά τη διάρκεια και στο μετά από αυτό. Η αλλαγή της πρωταγωνίστριας μεταξύ των δύο πράξεων, είναι θεαματική. Στο πρώτο μέρος έχουμε το τρομοκρατημένο και βασανισμένο παιδί, ξετρελαμένο από τον φόβο του, να κουλουριάζεται στο ξέστρωτο κρεβάτι του, μέσα στις ξεχυλωμένες πυτζάμες, κρατώντας μόνο "όπλο", ένα παραμορφωμένο μαξιλάρι. Στο δεύτερο μέρος, έχουμε τη λύτρωση. Μια γυναίκα χειραφετημένη που είπε "ΌΧΙ"! Μια γυναίκα που δε φοβήθηκε -όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου- να μιλήσει και να καταδείξει τον ένοχο. Που δεν είναι μόνο ο πατέρας/βιαστής αλλά κυρίως η μάνα/τέρας! "... Μα εσύ φταις περισσότερο από εκείνον... εσύ, εσύ, εσύ, μόνο να σήκωνες λίγο το κεφάλι σου εκείνα τα βράδια κι δεν θα γύριζε το πόμολο, δεν θα έβγαιναν οι άηχες παντόφλες στο διάδρομο, δεν θα ξεχείλωνα τις πιτζάμες, δεν θα σώπαινα, θα μιλούσα.... Τώρα, ΕΣΥ ΣΩΠΑ, ΜΗΝ ΜΙΛΑΣ! ΕΣΥ!

[...] "Για να είσαι τουλάχιστον σωστός στα σχέδια και στα όνειρά μου ανάμεσα σε λυγμούς και σε παροξυσμούς κρατώ τη γλώσσα μου, γιατί νομίζω πως θα’ρθει η στιγμή που δεν θα αντέξω και θα ξεσπάσω και δεν θα φοβηθώ και θα ελπίζω και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω με ένα φθόγγο , με έναν ψίθυρο , με ένα τραύλισμα , με μια κραυγή που θα μου λέει: ΜΙΛΑ!…" (Σώπα, μη μιλάς, του Αζίζ Νεσίν)

Τους πέντε μονολόγους ερμηνεύουν οι: Ελπίδα Νικολαΐδου, Χριστίνα Χαρτζανιώτη, Μαργώ Παναγιωτοπούλου, Πόπη Αρμενάκη και Αλίκη Μαμουλή | Δραματοποίηση: Θεατρική Ομάδα Σάμου |Σκηνοθεσία: Στέλιος Μάρκου | Αφίσα: Χρήστος Κουτσουράς | Τίτλοι, Μοντάζ, Επιμ. Ήχων: Γιάννης Μανδουραράκης | Πρόγραμμα: Παρθενόπη Αρμενάκη 

Το ξέρατε ότι:

• Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο. Μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα ξυλοκοπηθεί, θα βιασθεί ή με κάποιο άλλο τρόπο θα κακοποιηθεί από το σύντροφό της.
• Οι μισές από τις γυναίκες θύματα ανθρωποκτονίας έχουν δολοφονηθεί από (νυν ή πρώην) σύζυγο ή σύντροφο.
• Μία στις πέντε γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.
• Οι γυναίκες 15-44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία.
• 130 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
• 2 εκατομμύρια κορίτσια ανά έτος κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
• Το 40-50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
• Το 55%-95% των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα

Πηγή: womensos.gr

Διαβάστε ολόκληρο το ποίημα του Αζίζ Νεσίν "Σώπα, μη μιλάς" εδώ.