Book Review: ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΤΗΣ ΤΑΓΓΕΡΗΣ της CHRISTINE MANGAN

(Της Γιώτας Βασιλείου)

Πολλά και περίεργα πράγματα συμβαίνουν «Κάτω από τον ήλιο της Ταγγέρης» κι ο κόσμος της Άλις Σίπλεϊ διαταράσσεται. Νιόπαντρη, εσωστρεφής και νεοαφιχθήσα στο Μαρόκο με το σύζυγό της Τζον, η Άλις αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα προσαρμογής. Ξαφνικά και χωρίς να την περιμένει, κάνει την εμφάνισή της η πάλαι ποτέ καλύτερή της φίλη, η Λούσι. Οι σχέσεις της Άλις με τη Λούσι διαταράχτηκαν μετά από ένα τρομερό συμβάν, το οποίο άλλαξε τη ζωή και των δύο. Έκτοτε, οι δυο κοπέλες έχουν διακόψει τις σχέσεις τους. Με την απρόσμενη εμφάνιση της Λούσι, περιμένουμε να δούμε την Άλις να ανοίγεται και να εξωτερικεύει τα συναισθήματά της, αντιθέτως, εκείνη «κλειδώνει» ακόμη περισσότερο, παρόλο που κάνει ειλικρινείς προσπάθειες να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Η κατάσταση μόνο χειρότερη μπορεί να γίνει, όταν ο σύζυγός της εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνος πίσω του, αφήνοντας την Άλις «βουτηγμένη» στα ερωτηματικά και τις αμφιβολίες. Αυτή με λίγα λόγια είναι η υπόθεση του νουάρ μυθιστορήματος της Κριστίν Μάνγκαν, με τίτλο "Κάτω από τον ήλιο της Ταγγέρης", που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Με φόντο τα πολύβουα και σκονισμένα σοκάκια του Μαρόκου, την εποχή όπου η αποικιοκρατία των Γάλλων έπνεε τα λοίσθια, η Κριστίν Μάνγκαν ξεδιπλώνει μια ιστορία προδοσίας, εξαφανισμένων προσώπων και μυστηρίου. Οι περιγραφές της κοσμοπολίτικης Ταγγέρης είναι μαγευτικές. Με πολλές αλλά καθόλου κουραστικές λεπτομέρειες και με παραστατικότητα του νουάρ κινηματογράφου, η συγγραφέας αποτυπώνει στις σελίδες του βιβλίου ολοζώντανα, προσφέροντάς στον αναγνώστη την εμπειρία εικονικού ταξιδιού. Χρώματα, αρώματα, ήχοι, τα πρόσωπα που κινούνται νωχελικά στους δρόμους, οι φωνές στα παζάρια που διαφημίζουν εξωτικά φρούτα και μπαχαρικά, ο καπνός κι η πνιγηρή ατμόσφαιρα των ευρωπαϊκών μπαρ… όλα συνθέτουν ένα πολύ καλοφτιαγμένο αποτέλεσμα και μας μεταφέρουν νοερά στην Ταγγέρη εκείνης της εποχής. Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά που θα πω κάτι τέτοιο αλλά απόλαυσα πολύ περισσότερο τα σημεία της διήγησης και των περιγραφών, παρά τους διαλόγους και τις «σκέψεις» των πρωταγωνιστών. Η Μάνγκαν καθώς φαίνεται, είναι πραγματικά βιρτουόζα στη δημιουργία εικόνων.

Ο πρωταγωνίστριες στην ιστορία της Μάνγκαν είναι δύο βασικά. Η Άλις κι η Λούσι. Και η αφήγηση των γεγονότων γίνεται εναλλάξ, πότε από τη μια και πότε από την άλλη. Έχουμε δηλαδή τις «δυο όψεις του ίδιου νομίσματος» όπου, οι δυο κοπέλες μας διηγούνται, η κάθε μια από την δική της οπτική γωνία, το πώς βλέπουν, κρίνουν κι αξιολογούν τα γεγονότα και τις καταστάσεις. Βγάζουν τις αλήθειες τους, τους φόβους και τις ανησυχίες τους και παράλληλα συντελούν στη δημιουργία μια θολής ατμόσφαιρας, ένα τρεμοπαίζον ολόγραμμα της αλήθειας, εμποδίζοντας τον αναγνώστη να διακρίνει την πραγματική εικόνα. Το γεγονός αυτό, κάποιες φορές μου δημιούργησε μια δυσφορία, γιατί δε μπορούσε να κατασταλάξει η άποψή μου. Με κρατούσε πότε στο ζεστό και πότε στο κρύο, πράγμα που αν και κατά βάσει δεν το λες αρνητικό, προσωπικά με ενόχλησε. Αντιθέτως, μου άρεσε πολύ η ψυχολογική σκιαγράφηση της προσωπικότητας των δυο γυναικών και η τοξική τους σχέση. Η ένταση μεταξύ των δύο, η εμμονή και η ζήλια, η χειραγώγηση. Στο σύνολό του, το ντεμπούτο της Κριστίν Μάνγκαν μου κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον, με τη διαρκώς εξελισσόμενη πλοκή, τις μπόλικες ανατροπές και τη βαθιά ψυχανάλυση στην οποία υπέβαλλε τις ηρωίδες της. Και φυσικά, με τις πολυδιάστατες περιγραφές, που με συνεπήραν.

Από πλευράς έκδοσης, για μια φορά ακόμα, οι εκδόσεις Ψυχογιός μας προσέφεραν μια εξαιρετική έκδοση. Το εξώφυλλο είναι υπέροχο και εύγλωττο. Η, στις αποχρώσεις του γκρι, εικόνα της γυναίκας που αγναντεύει τον ορίζοντα, με την αντηλιά να τη  χτυπά στα μάτια, τα οποία και σκιάζει με την παλάμη της, είναι –σημειολογικά- μια τέλεια αποτύπωση του περιεχομένου του βιβλίου. Δίνει την αίσθηση του καλοκαιριού, της ζέστης, της αναζήτησης και του μυστηρίου. Ο τίτλος ευρηματικός και πιασάρικος, με τη γραμματοσειρά σε ένα καλοκαιρινό, φωτεινό, λαχανί χρώμα, που υπογραμμίζει και υποστηρίζει τα όσα δηλώνει η εικόνα. Αρχικά, με την πρώτη ματιά που έριξα στο βιβλίο, η σκέψη μου ταξίδεψε στα βιβλία της Αγκάθα Κρίστυ, διαβάζοντάς το όμως, διαπίστωσα ότι το στυλ του θυμίζει περισσότερο τις noir ταινίες που μου αρέσει να παρακολουθώ στα θερινά σινεμά, όπως η Καζαμπλάνκα, Ο άνθρωπός μας στην Αβάνα, Τσάι στη Σαχάρα κτλ. Επιπλέον, η πολύ καλή μετάφραση της Κατερίνας Καπνίση και η προσεκτική επιμέλεια, το καθιστούν απολαυστικό στην ανάγνωση και του δίνουν έξτρα πόντους.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να πω ότι το πρώτο αυτό έργο της Κριστίν Μάνγκαν είναι πολλά παραπάνω από ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Είναι η μεταφορά στο χαρτί μιας ολόκληρης εποχής και η σκιαγράφηση των ανθρώπων που ζούσαν κι ανέπνεαν τότε, στοιχεία τα οποία, σε συνδυασμό με τη μυθοπλασία, μας προσφέρουν ένα υπέροχο αποτέλεσμα. Το «Κάτω από τον ήλιο της Ταγγέρης» έχει αποσπάσει πάρα πολύ καλές κριτικές παγκοσμίως και πρόκειται να γυριστεί σε ταινία με πρωταγωνίστρια τη Σκάρλετ Γιόχανσον, η οποία κατά την ταπεινή μου άποψη, είναι το καταλληλότερο άτομο για το ρόλο της Άλις. Αν σας αρέσει η νουάρ λογοτεχνία, τότε σας το προτείνω ανεπιφύλακτα.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα ή να αγοράσετε το βιβλίο εδώ.