Book Review: Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΕΠΙΝΕ ΜΠΙΡΑ, του AFONSO CRUZ, από εκδόσεις ΕΥΡΑΣΙΑ/ΣΤΙΓΜΟΣ

 

(Της Γιώτας Βασιλείου)

Η άποψη πρωτοδημοσιεύτηκε στο comfort-zone.gr

Είναι πολλά τα συναισθήματα που με έχουν κατακλείσει τελειώνοντας ένα βιβλίο. Πλήρωση, ευτυχία, χαρά, ικανοποίηση, θυμός, κενό, απογοήτευση και ένα σωρό άλλα. Ολοκληρώνοντας όμως το «Ο Ιησούς Χριστός έπινε μπύρα» βίωσα για πρώτη φορά στη ζωή μου ένα συναίσθημα το οποίο δεν μου το έχει προκαλέσει κανένα άλλο βιβλίο στο παρελθόν. Το συναίσθημα αυτό είναι ο σεβασμός. Σεβασμό γιατί ήξερα ότι μόλις συνδέθηκα με δεσμούς καρδιάς με ένα έργο τέχνης. Και χρησιμοποιώ τον όρο «έργο τέχνης» με τη πλήρη συνείδηση του τι λέω και χωρίς καμία διάθεση να σας «πουλήσω φύκια για μεταξωτές κορδέλες». Το βιβλίο είναι μια αξιοσημείωτη παρακαταθήκη σοφίας που αξίζει και πρέπει να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη! 

«Η σοφία έρχεται με την ηλικία, με τα γηρατειά, υπάρχει μάλιστα και η υποψία πως κατατρώει τα όργανά μας, γιατί όσο πιο πολλά ξέρουμε για τα πράγματα τόσο πιο πολύ ζορίζεται το συκώτι, τόσο πιο ανεπαρκή γίνονται τα νεφρά, τόσο πιο συχνά σταματά η καρδιά. Η σοφία τα κατατρώει όλα.»(Σελ.151)

Όλη η δράση διαδραματίζεται γύρω από τη Ρόζα, ένα κορίτσι από την επαρχία του Αλεντέζου της Πορτογαλίας, η οποία ζει με την κατάκοιτη γιαγιά της.  Όταν η γιαγιά εκφράζει την επιθυμία να επισκεφθεί τους Άγιους Τόπους πριν πεθάνει, η Ρόζα αποφασίζει να μεταμορφώσει το χωριό της σε Ιερουσαλήμ, με τη βοήθεια ενός εκκεντρικού καθηγητή, μιας βαθύπλουτης Αγγλίδας, ενός Ινδού γυμνοσοφιστή και μερικών ακόμα πολύ ιδιαίτερων χαρακτήρων. Ο συγγραφέας μας βάζει στην ιστορία του αθόρυβα και πριν καλά-καλά το καταλάβουμε, βρισκόμαστε τόσο πολύ μπλεγμένοι στα δίχτυα της αφήγησής του, που χάνουμε κυριολεκτικά, την επαφή με το περιβάλλον. 

Παρόλο που ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφεται η ιστορία είναι ο θάνατος, αυτό που ουσιαστικά βλέπουμε να βασιλεύει σε αυτό το διαστελλόμενο σύμπαν που έχει δημιουργήσει με την πένα του ο Αφόνσου Κρουζ, είναι η ίδια η Ζωή. Την τόση θλίψη που ξεχειλίζει, έρχεται να εξισορροπήσει το μαύρο και πανέξυπνο χιούμορ του συγγραφέα και η ειρωνεία. 

«Πήρε ένα σκοινί και κρεμάστηκε από μια συκιά. Το πιο παράξενο φρούτο του δέντρου εκείνου.» (σελ. 119) 

 

Αυτό που μου άρεσε περισσότερο στο βιβλίο, είναι αυτό που σε άλλα έχω αντιπαθήσει. Οι πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες! Η ζωή τους, οι αλλοπρόσαλλες προσωπικότητες τους κι ο τρόπος που αφηγήθηκε ο Κρουζ τις περιπέτειές τους, δημιουργεί μέσα από μικρά, άλλοτε αστεία, άλλοτε συγκινητικά, άλλοτε στενάχωρα ή εκνευριστικά επεισόδια, μια ιστορία όπου όλων οι δρόμοι διασταυρώνονται και οδηγούν σε ένα κοινό σκοπό. Τα κεφάλαια σύντομα ως επί το πλείστον και η γραφή υπέροχα ρευστή γεμάτη με εύσχημες περιγραφές, θαυμάσια αφήγηση και όμορφες εκφράσεις, να περιγράφει τη ζωή, το θάνατο, τον πόνο και την απώλεια με τόσο ιδιαίτερο τρόπο που νιώθεις ότι ο συγγραφέας ζει σε κάποια παράλληλη πραγματικότητα ίσως και από εκεί μοιράζεται μαζί σου το κείμενό του. Έχοντας λοιπόν την αίσθηση αυτή, σταματούσα συχνά την ανάγνωση μόνο και μόνο για να στοχαστώ αυτό που μόλις είχα διαβάσει, να το κατανοήσω και να το κάνω «δικό» μου. Αν λοιπόν δεν ήταν αυτές οι καθυστερήσεις οι σελίδες θα είχαν φτερουγίσει ανάμεσα στα δάχτυλά μου, σε μερικές μόλις ώρες. 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος που προσεγγίζει ο συγγραφέας το θέμα της μπύρας και οι προοπτικές και οι πληροφορίες που μας δίνει. Σύμφωνα λοιπόν με τον Κρουζ, το κρασί ήταν το ποτό των πλουσίων ενώ η μπύρα το ποτό των φτωχών μιας και παρασκευάζεται από δημητριακά τα οποία βρίσκονται παντού και δεν χρειάζονται συγκεκριμένες γεωφυσικές συνθήκες για να αναπτυχθούν, όπως τα αμπέλια. Για το θέμα αυτό μου μίλησε και στην κουβέντα που είχαμε κατά το φεστιβάλ Λ.Ε.Α. 

Το «Ο Ιησούς Χριστός έπινε μπύρα» είναι ένα βαθυστόχαστο έργο που το απασχολούν θέματα όπως ο θάνατος, η θρησκεία, η αγάπη και το εφήμερο. Τόσο η πρωτότυπη πλοκή, όσο και οι πολυμορφικοί καρτουνίστικοι χαρακτήρες και τα θέματα αυτά ήταν τα τέλεια συστατικά για ένα έργο που αξίζει να διαβαστεί από όλους. Ως εκ τούτου, προτείνεται ασυζητητί! 

Αγαπημένα αποσπάσματα:

Όταν ξύπνησαν το πρωί, στο ίδιο κρεβάτι, του είπε πως θα ήθελε να έχει ένα παρελθόν μαζί του. Όχι ένα μέλλον, που είναι πράγμα αβέβαιο, αλλά ένα παρελθόν, απ’ αυτά που έχουν δυο γέροι αφού έχουν περάσει μια ζωή μαζί. Λέγοντας πως ήθελε να έχει ένα παρελθόν με κάποιον, τα έλεγε όλα. Δεν επιθυμούσε μια αβεβαιότητα, αλλά την Ιστορία, την αλήθεια. (σελ. 24)

«Είμαι εβδομήντα επτά ετών».

«Είστε νέος. Και λέω και κάτι ακόμα, όταν μιλάμε για αιώνια πράγματα είμαστε όλοι αγέννητοι. Εμπρός λοιπόν: παρατηρήστε πώς ένας πισινός είναι σε θέση να μας κάνει να πιστέψουμε στην ανάσταση, περισσότερο απ’ ό,τι οι επιστολές του Αποστόλου Παύλου. Έχουμε τουρλωτό κώλο μόνο και μόνο επειδή από τα τέσσερα πόδια σηκωνόμαστε στην όρθια στάση και γινόμαστε αυτός ο άτριχος πίθηκος, με κώλο που προεξέχει και ημισφαιρικούς γλουτούς. Χωρίς αυτή την ανόρθωση, όσον αφορά τη στάση μας, αν απλώς περπατάγαμε με δυο πόδια, δεν θα απελευθερώναμε τα χέρια μας, δεν θα υπήρχε ο αντικριστός αντίχειρας, δεν θα υπήρχε η ανάγκη για έναν μεγαλύτερο εγκέφαλο. Κερδίσαμε

έναν πεταχτό κώλο, ικανό να μας κρατά σε όρθια στάση, με επαρκείς μύες, με δυνατούς γλουτιαίους, και κερδίσαμε και αυτά τα στρογγυλά αξεσουάρ, τα άκρως καμπυλόγραμμα, τα αρχετυπικά, γλουτούς ικανούς να αντέχουν την επική προσπάθεια της έγερσης στην όρθια στάση δίχως να αμφιταλαντεύονται κάτω από το βάρος του ουρανού. Οι πίθηκοι δεν έχουν πισινούς σαν τους δικούς μας, στρογγυλούς σαν τους δικούς μας, ή σαν της Ρόζας, που είναι ο στρογγυλότερος όλων. Έχουμε εγκέφαλο ικανό να σκέφτεται σχετικά με τη λογική του Αριστοτέλη ή τη θεολογία του Θωμά του Ακινάτη, μόνο και μόνο επειδή έχουμε εξωστρεφή κωλομέρια. Το πάνω και το κάτω είναι αξεδιάλυτα ενωμένα μεταξύ τους. Το κεφάλι και ο πισινός είναι οι δύο όψεις του ίδιου Θεού, του Μοναδικού. Και ο πλέον ευλαβής νους παρέα με τα οπίσθια καταλήγει και απέρχεται του κόσμου τούτου. Επαρκώς επιστημονικά όλα αυτά για εσάς;» (σελ. 104-105)

Η φύση απεχθάνεται το κενό, ή, κατά τα λεγόμενα μιας νεκρής γλώσσας: natura abhorret vacuum.  Αυτό όμως υπάρχει, ναι, υπάρχει. Φαίνεται πως το Τίποτα, με το να υπάρχει, παύει να είναι τίποτα και γίνεται κάτι. Στη φύση δεν αρέσουν τα κενά διαστήματα και τα γεμίζει σαν τον γραφειοκράτη που συμπληρώνει αιτήσεις. Δεν αφήνει πουθενά τρύπες. Ακόμα και τα πλέον αραιά διαστήματα, όπως το εξωτερικό διάστημα και η ανθρώπινη βλακεία, γεμίζονται με κάτι: φως, ελαφρά μέταλλα, προκαταλήψεις, σωματίδια και υποσωματίδια των ατόμων, ακτινοβολίες, αερολογίες, τηλεοπτικές σειρές. Η φύση γεμίζει τα λουκάνικα, δεν υπάρχει κενό διάστημα στο έντερό τους. Ο άνθρωπος κοιτά γύρω του και δεν βλέπει τίποτα που να μην είναι ήδη κατειλημμένο. Έτσι σκέφτονται οι άνθρωποι με το μυαλό και τη λογική που κυκλοφορεί στα μεσοκυττάρια διαστήματα της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου τους, σε αυτές τις μπερδεμένες έλικες που θυμίζουν στην όψη τους τυλιγμένο έντερο ή καρύδι. Όμως η λογική που κυλά στις φλέβες και στις αρτηρίες των ανθρώπων που σκέφτονται με το συναίσθημα είναι αλλιώτικη. Αυτοί πιστεύουν στο κενό γιατί το βλέπουν κάθε ώρα και στιγμή εντός τους. (σελ. 145-146)

Καλές αναγνώσεις!

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα ή να αγοράσετε το βιβλίο εδώ.