(Της Γιώτας Βασιλείου)
«Το όνομά μου είναι Αυγή. Αυγή, σκέτο. Γεννήθηκα στις 25 Νοέμβρη του 1931 στα περίχωρα της Λαμίας, βρίσκομαι σε τούτο το νησί περίπου έναν χρόνο. Με έφεραν εδώ τον Ιούνιο του 1949 μαζί με άλλες αγωνίστριες. Το Παλαιό Τρίκερι όμως δεν είναι τόπος εξορίας, είναι τόπος κολάσεως. Είναι η ίδια η κόλαση πάνω στη γη. Όχι το νησί ασφαλώς, αλλά οι άνθρωποι που κρατάνε τις τύχες μας στα χέρια τους. Οι δεσμοφύλακές μας. Αυτοί είναι η κόλασή μας».*
Ο Σπύρος Πετρουλάκης έχει ένα μοναδικό τρόπο να επικοινωνεί αυτό που θέλει να πει στους αναγνώστες του. Έχει καταλάβει πολύ καλά ότι δημιουργώντας τους πολύ έντονη συναισθηματική έκκληση θα τους κρατήσει «δέσμιους» στις πολύ όμορφες ιστορίες που πλάθει με την πένα του. Το νέο του βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας με τον τίτλο «Αυγή – Το θαμμένο τετράδιο» δεν αποτελεί εξαίρεση φυσικά. Μάλιστα θα έλεγα ότι μετά τον αριστουργηματικό για μένα Ιωάννη (δε θα κουραστώ ποτέ να το λέω) ήταν ίσως το βιβλίο που με άγγιξε περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα βιβλία του.
Σε αυτό το μυθιστόρημα ο συγγραφέας καταπιάνεται με μια μαύρη σελίδα της ιστορία μας, που σε εμένα τουλάχιστον δεν ήταν καθόλου γνωστή. Πάνω από πέντε χιλιάδες γυναίκες εξορίστηκαν στο Παλαιό Τρίκερι, ένα νησάκι στη Μαγνησία, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1948 – 1953). Οι συνθήκες κράτησης και διαβίωσης των γυναικών στο νησί ήταν φρικτές και απάνθρωπες. Ζούσαν σε ξεχαρβαλωμένα αντίσκηνα, εκτεθειμένα στα στοιχεία και τα πλάσματα της φύσης. Δεν είχαν καν τις στοιχειώδεις παροχές υγιεινής, υποσιτίζονταν σε βαθμό λιμοκτονίας, έπιναν νερό από βρωμερές νερολακούβες, βιάζονταν, κακοποιούνταν και εν τέλει, πολλές φορές εκτελούνταν από τους δεσμοφύλακές τους.
Η εισαγωγή στην ιστορία γίνεται με την εύρεση του χαμένου ημερολογίου μιας αριστερής αντάρτισσας, με το κωδικό όνομα «Αυγή», από μια έφηβη κοπέλα, την Αναστασία. Η Αναστασία ιντριγκάρεται από την εξιστόρηση της Αυγής και μαζί με τον πατέρα της αποφασίζουν να μπουν βαθιά στην έρευνα των γεγονότων, ανακαλύπτοντας πράγματα που δεν θα αφήσουν κανέναν αλώβητο.
Οι αναφορές στα ιστορικά γεγονότα είναι ανατριχιαστικές το λιγότερο. Δε γίνεται να είσαι γυναίκα καν να μην πονέσει η ύπαρξή σου ολόκληρη στη σκέψη και μόνο του τι πέρασαν αυτά τα πλάσματα αυτά, στα πέτρινα χρόνια του εγκλεισμού τους. Και δε γίνεται να είσαι άντρας και να μην αγανακτήσεις με κάποιους του ίδιου σου φύλου. Να μην σιχαθείς τον τρόπο που σκέφτονται κι ακόμα περισσότερο τον τρόπο που πράττουν.
Στο κομμάτι της έρευνάς του ο συγγραφέας έχει κάνει εξαιρετική δουλειά. ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ! Εννοείται πως μια τέτοια ιστορία σε αφήνει με πολλά ερωτηματικά κι απορίες, έτσι άφησε κι εμένα και μπήκα στη διαδικασία να την ψάξω στο ίντερνετ. Όλα όσα γράφει στο βιβλίο ο κος Πετρουλάκης επιβεβαιώνονται στο ακέραιο. Και η ιστορία για το Σανατόριο στο Πήλιο και τον ιατρό Καραμάνη, ο οποίος έσωσε κόσμο και κοσμάκη, χωρίς να ενδιαφέρεται για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Ένας Γιατρός που σεβάστηκε τον όρκο του και που στο τέλος πέθανε «στην ψάθα» αφού όλα τα χρόνια συντηρούσε το σανατόριο με ιδίους πόρους και συνεισφορές φίλων. Το κράτος για μια ακόμη φορά ήταν ο Μεγάλος Απών.
Διαβάζοντας την ιστορία της Αυγής μέσα από το χαμένο της ημερολόγιο, συναντάμε μερικούς υπέροχα σχεδιασμένους ήρωες. Άρτια πλασμένους, ρεαλιστικούς και ολοζώντανους. Σα να ήταν πραγματικά πρόσωπα, τα οποία έζησαν τον ζόφο του Παλιού Τρικερίου. Οι διάλογοί μα και οι σκέψεις τους κρύβουν δύναμη, τσαγανό, πόνο, πίκρα κι εν τέλει αποφασιστικότητα για επιβίωση.
Σε αντίθεση με τα προαναφερόμενα, που όπως είπα τα βρήκα εξαιρετικά, έρχονται τα κεφάλαια της Αναστασίας με τους γονείς της, τα οποία τα βρήκα φλύαρα και πολύ πιο υποτονικά γραμμένα. Οι διάλογοι ήταν άνευροι και κάποιες φορές ένοιωσα σα να απευθύνονταν σε παιδί και όχι σε ενήλικες. Ήταν σα να τα είχε γράψει άλλος άνθρωπος τολμώ να πω. Καταλαβαίνω πως τα κεφάλαια αυτά ήταν απλά το «όχημα» για να ειπωθεί η ιστορία της Αυγής και του Παλαιού Τρικερίου αλλά γνωρίζοντας τη δυναμική του συγγραφέα θα ήθελα κάτι περισσότερο. Για το λόγο αυτό αφαίρεσα το ένα αστεράκι από τη βαθμολογία μου στο Goodreads.
Ανεξάρτητα όμως από αυτό που κατά την προσωπική μου άποψη έκρινα ως αρνητικό στοιχείο, το βιβλίο είναι σημαντικό να διαβαστεί, γιατί μιλάει για ένα θέμα το οποίο δεν είναι γνωστό και πρέπει να γίνει. Πρέπει να τιμήσουμε αυτές τις γυναίκες έστω μαθαίνοντας την ιστορία τους. Δε μπορεί και δεν πρέπει τα βάσανά και ο θάνατός τους να πάνε άδικα. Σας το προτείνω το βιβλίο. Διαβάστε το!
Μπορείτε να το βρείτε εδώ.
*Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Photo credits: koutipandoras.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Άφησε εδώ το σχόλιό σου...