Book Review: ΙΠΠΟΚΑΜΠΟΣ, του ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΛΩΝΑΚΗ, από εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ

 

(Της Γιώτας Βασιλείου)

«Ο Θεός γέννησε τον άνθρωπο, ο δε άνθρωπος γέννησε το παρελθόν, το δε παρελθόν γέννησε τη μνήμη, η δε μνήμη γέννησε την Ιστορία, η δε Ιστορία γέννησε τα δάκρυα...»

Ο «Ιππόκαμπος» του Αντώνη Μυλωνάκη από εκδόσεις Καστανιώτη είναι ένα βιβλίο που θα μείνει χαραγμένο στη μνήμη μου κυριολεκτικά και μεταφορικά! Πρόκειται για μια δυστοπική νουβέλα που εξερευνά την έννοια της μνήμης και την αξία της για την ανθρώπινη ύπαρξη.

Σε ένα ίσως όχι πολύ μακρινό μέλλον, όπου τα δάκρυα έχουν γίνει τοξικά λόγω μιας μυστηριώδους ακτινοβολίας, οι άνθρωποι ζουν σε έναν κόσμο απαγορεύσεων και φόβου, όπου η θλίψη και η χαρά είναι εξίσου επικίνδυνες. Όποιος κλαίει είτε από χαρά είτε από θλίψη χάνει τα μάτια του.

Αν με ρωτήσετε, θεωρώ πως η σύλληψη της συγκεκριμένης ιδέας είναι εξαιρετικά πρωτότυπη και καίρια. Η μετατροπή των δακρύων σε τοξική ουσία λειτουργεί ως ισχυρή μεταφορά για την καταπίεση των συναισθημάτων και την αποξένωση του ατόμου σε έναν κόσμο που καταπιέζει την αυθεντικότητα.

Η μνήμη, στο σύμπαν του Μυλωνάκη, αποτελεί  τόσο ευλογία όσο και κατάρα. Οι αναμνήσεις, αν και απαγορευμένες, προσφέρουν μια διέξοδο από την στείρα πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα βασανίζουν τους χαρακτήρες με την νοσταλγία για ένα χαμένο παρελθόν. Ο συγγραφέας, μέσα από την αφήγηση της ηρωίδας του, της Άλις Γουόντερ, εμβαθύνει στην έννοια της μνήμης και τον ρόλο της στην διαμόρφωση της ταυτότητας του ατόμου.

«Η μνήμη είναι ο μόνος παράδεισος από τον οποίο δεν μπορούμε να εκδιωχθούμε.»

Το σύμπαν που δημιουργεί ο Αντώνης στη νουβέλα του είναι ζοφερό και αποπνικτικό. Η Φυλακή,  το ασφαλέστερο μέρος στη Νέα Εποχή όπως χαρακτηρίζεται –στην πραγματικότητα όμως καμία διαφορά δεν έχει το μέρος από τις γνωστές μας φυλακές με πεζό το φ–  συμβολίζει την υποταγή και την απώλεια της ελευθερίας. Οι "δέσμιες", γυναίκες που υποτίθεται ότι «φιλοξενούνται προστατευμένες» εκεί, αντιπροσωπεύουν την καταπίεση και την περιθωριοποίηση. Η ατμόσφαιρα είναι βαριά και γεμάτη αγωνία,  με τον συγγραφέα να χρησιμοποιεί έντονες εικόνες και περιγραφές για να μεταφέρει στον αναγνώστη την αίσθηση της απομόνωσης και της απόγνωσης.

Οι χαρακτήρες,  αν και λίγοι, είναι καλοδουλεμένοι και  προσφέρουν μια  ενδιαφέρουσα  αντίθεση. Η Άλις, η νεαρή πρωταγωνίστρια,  αντιπροσωπεύει την αθωότητα, την ελπίδα και την  αντίσταση. Ο κύριος Άλμπερτ, ο μυστηριώδης άντρας που συναντά στο τρένο,  ενσαρκώνει την γνώση και την  μνήμη.  Η Κέιτ, η φίλη της Άλις στη φυλακή, αποτελεί την ανθρώπινη σύνδεση και την αλληλεγγύη μέσα σε ένα απολυταρχικό σύστημα. Η (δεσμο)φύλακας Μάξιμα, η αυστηρή και απόμακρη φιγούρα εξουσίας, αντιπροσωπεύει την απανθρωπιά και την τυφλή υπακοή στους κανόνες, αγνοώντας τα ατομικά δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τέλος ο Κριστόφ, ο αινιγματικός και ισχυρός άνδρας που ελέγχει την Φυλακή, συμβολίζει την απόλυτη εξουσία και την χειραγώγηση. Ο Μυλωνάκης  εμβαθύνει στην ψυχοσύνθεση των ηρώων του,  αναδεικνύοντας τα κίνητρα και τους  φόβους τους. Κι όλα αυτά σε μια έκταση 170 σελίδων! Αυτό κι αν είναι επίτευγμα!

Η πλοκή είναι καλογραμμένη και  κρατά  αμείωτο  το ενδιαφέρον του αναγνώστη και σε συνδυασμό με την υπέροχη  γραφή  του  Αντώνη που αν και  λιτή, χωρίς φιοριτούρες και υπερβολικά λογοτεχνικά στολίδια είναι αποτελεσματική,  με  έντονες  εικόνες  και  συμβολισμούς. Ενδεικτικά επισημαίνω το όνομα της Άλις που είναι μια σαφής αναφορά στο βιβλίο «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων».

«Το παρελθόν δεν πεθαίνει ποτέ. Είναι θαμμένο μέσα μας, περιμένοντας να ξυπνήσει.»

Το φινάλε δε,  είναι  ανατρεπτικό  και  αφήνει  στον  αναγνώστη  άπλετο χώρο  για  ερμηνείες.  Θα είμαι ειλικρινής και θα πω ότι προσωπικά θα ήθελα κάτι άλλο αλλά αυτό είναι ξεκάθαρα η δική μου άποψη. Εκτιμώ ωστόσο ότι ο Μυλωνάκης  δεν  δίνει  εύκολες  απαντήσεις,  αλλά  θέτει  ερωτήματα  για  την  φύση  της  πραγματικότητας, της αντίληψης αλλά  και  την  δύναμη και δυναμική της ανθρώπινης μνήμης.

Συνολικά, ο «Ιππόκαμπος»  είναι  μια  δυνατή  και  συγκινητική  νουβέλα  που  αξίζει  την  προσοχή  σας.  Αναζητήστε την και δεν θα χάσετε, να είστε σίγουροι!

Βρείτε το κι απολαύστε το εδώ.

👉Photo created with A.I.