Book Review: ΠΑΓΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ, της ΕΛΕΝΑΣ ΧΟΥΣΝΗ, από εκδόσεις ΚΥΦΑΝΤΑ

(Της Γιώτας Βασιλείου)

"Ο Κρέοντας ζει και είναι παντού" Μίνως Ευσταθιάδης

Μερικές φορές πραγματικά αναρωτιέμαι... πως γίνεται ένας τόσο γλυκός και πρόσχαρος άνθρωπος να γράφει τόσο αιχμηρά; Πως γίνεται να είναι ένας άνθρωπος γλυκός και τρυφερός και συνάμα σκληρός κι αδυσώπητος; Οι δυο πλευρές του ίδιου νομίσματος. Αυτό είναι η Έλενα Χουσνή. Το χαριτωμένο κορίτσι με τις αστείες γκριμάτσες και τη λατρεία για τη σοκολάτα, που όλοι γνωρίσαμε μέσα από τα social media και τις βιβλιομάδες, είναι το ίδιο πλάσμα που έγραψε αυτό το, σαρωτικό σαν αμμοθύελλα, κείμενο. Ένα κείμενο που μπαίνει στα ματιά και τα «κόβει». 

«Εγώ το «συνήθως» δεν το ξέρω. Το «μία στις τόσες» είναι που με βασανίζει. Αυτό το «μία στις τόσες» με έχει κλείσει εδώ. Ο νόμος των πιθανοτήτων δεν ήταν ποτέ καλός μαζί μου. Δεν με χωνεύει.»

Το "Παγωμένο νερό" της Έλενας Χουσνή είναι οξύ και συνάμα διεισδυτικό. Πονάει και παράλληλα αφήνει ψήγματα αισιοδοξίας. Διαδρομή ενηλικίωσης μιας 13χρονης κοπέλας. Το πέρασμα από το "παιδί" στο "μη παιδί" κι η συν-ύπαρξη με την αδελφή της. Αγάπη και μίσος. Στοργή και θυμός. Πόνος και λύτρωση. Φόβος και αγαλλίαση. Τα συναισθήματα πάνε σε δυάδες σε αυτή τη νουβέλα. Ωμές και με σαρωτική ορμή, οι λέξεις ξεχύνονται και αποκαλύπτουν αρρωστημένες ορέξεις, αυτοθυσία, οδύνη και πρόσωπα που γυρίζουν από την άλλη, κάνοντας πως δε βλέπουν. 

Η εναλλαγή της διήγησης ανάμεσα στα δυο πρόσωπα του έδωσε βάθος και βάρος στο έργο. Πρισματικότητα. Η διαπίστωση ότι οι ήρωες δεν έχουν όνομα, ηλικία και γενικά κανένα στοιχείο «ταυτότητας», επιτρέπει στον αναγνώστη όχι μόνο να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα αλλά και να αφομοιωθεί από την ιστορία. Να γίνει ένα με αυτή. Προσωπικά, ένοιωσα να ταυτίζομαι με την πρωταγωνίστρια στις σκηνές με τον πατέρα μα και την έκφραση της αγάπης, από αδελφή σε αδελφή. Ο θυμός που έρχεται αγριεμένος αλλά εξαερώνεται από το νοιάξιμο. 

«Νιώθω πως η ζωή μου έχει καταντήσει ένας βηματομετρητής της ώρας. Του πρωινού, του βραδινού. Εσείς πόσα βήματα κάνατε σήμερα; Έχει application στο κινητό για τέτοια πράγματα, το πιστεύετε; Να ξεκινάς από το σπίτι σου και να βάζεις τον βηματομετρητή. Βηματοδότη δεν έχουν. Αυτό λείπει. Ο λόγος που γεννά τα βήματα. Γι` αυτό τα μετρούν. Να δουν αν είναι στον ημερήσιο μέσο όρο ζωής. Τι σίχαμα!»

Ο διάλογος στο τέλος κόβει την ανάσα. Κάθε φράση είναι ένα λυτρωτικό χαστούκι. Και γυρνάς το μάγουλο εθελοντικά, μόνο και μόνο για να φας το επόμενο και ξανά-μανά, η ίδια διαδικασία. Σαν θεατρικός μονόλογος, πονεμένος, σπαρακτικός, όπου η πρωταγωνίστρια μασκαρεμένη μισή-μισή, με τα δυο της προσωπεία, να εναποθέτει ψυχή στα ιδρωμένα χέρια του κοινού που την παρακολουθεί. Και τελειώνει αφήνοντάς σου ένα διφορούμενο συναίσθημα… από τη μια την αίσθηση του ανολοκλήρωτου και της συνέχειας κι από την άλλη, την αίσθηση του τέλους μιας εποχής.

Τα μικρά αποσπάσματα στην αρχή κάθε κεφαλαίου είναι ένα πρελούδιο για το τι θα ακολουθήσει. Είναι εντυπωσιακή η επιλογή των συγκεκριμένων χωρίων. Σα να γράφτηκαν επί τούτου, για να ντύσουν το κείμενό της Έλενας. Εξαίρετη επιλογή.

«Τα καμπαναριά είναι σαν τις σκέψεις. Χτυπούν σε κάθε τόνο. Θρηνητικό, πανηγυρικό, αποτρεπτικό, προσκλητικό. Είναι η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία κλεισμένη σε μερικούς ήχους. Και το σχήμα της καμπάνας μου αρέσει. Οι καμπύλες της...»

Με θορύβησε λιγάκι στη αρχή, με την «επίθεση» στην εκκλησία, όχι γιατί πλήγωσε το θρησκευτικό μου φρόνημα, αλλά γιατί ένοιωσα σα να «ξύνει πληγές», σε μια περίοδο δύσκολη. Στην πορεία όμως, το μυαλό έφυγε εντελώς από αυτό το θέμα. Η σκηνή όμως της σωματικής ωρίμανσης της 13χρονης και της αποπλάνησής της όχι. Την σκέφτομαι ακόμα. Δε ξεχνιέται. Άπαξ και τα μάτια σου καταγράψουν τις λέξεις στο μυαλό σου, μένουν εκεί χαραγμένες. Σε μια εκ βαθέων συζήτηση με τον εαυτό μου, κατασταλάζω ότι, όλες οι γυναίκες έχουμε δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση σε κάποιο βαθμό, μικρό ή μεγάλο. Κι όταν αυτό συμβαίνει σε τρυφερή ηλικία, που ακόμη προσπαθούμε να ανακαλύψουμε το σώμα και τις λειτουργίες του και να προσδιορίσουμε την ύπαρξη και τη σεξουαλικότητά μας, η σκέψη αυτή είναι ενοχλητική, σαν το μπιζέλι κάτω από το στρώμα.

Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να πω ότι, το "Παγωμένο νερό" δεν είναι ένα εύκολο κείμενο. Απευθύνεται σε αναγνώστες με πιο γερό στομάχι. Όπως και να έχει όμως, εγώ σας το προτείνω ανεπιφύλακτα, γιατί είναι δυνατό, ειλικρινές, φιλοσοφιμένο και βαθιά ανθρώπινο! Αξίζει κάθε λεπτό του χρόνου που θα του αφιερώσετε! 

«Είναι ωραίος ο θάνατος εν αναμονή. Έχει μια ελπίδα μέσα της αυτή η αναμονή...»

Καλές αναγνώσεις!

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα ή να αγοράσετε το βιβλίο εδώ.