ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τη συγγραφέα παιδικών βιβλίων, κυρία ΙΩΑΝΝΑ ΚΥΡΙΤΣΗ-ΤΖΙΩΤΗ

(Συνέντευξη στα ΒΙΒΛΙΟγραφικά)

Η Ιωάννα Κυρίτση-Τζιώτη είναι απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου, της Σχολής Νηπιαγωγών Αθήνας, του ΕΚΠΑ και της Διετούς Μετεκπαίδευσης του Μαρασλείου Διδασκαλείου. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στη δημόσια εκπαίδευση. Συνεργάζεται με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς στον σχεδιασμό-υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά και ενηλίκους. Από το 2000 έχουν κυκλοφορήσει πενήντα οκτώ τίτλοι βιβλίων της για παιδιά, εφήβους και νέους αναγνώστες. Για το σύνολο του παιδαγωγικού και συγγραφικού της έργου έχει βραβευτεί από την UNESCO. Είναι παντρεμένη και μητέρα μιας κόρης. Εκτός το «Παμούκ, λιώνουν οι πάγοι;», από τις εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη, κυκλοφορούν τα βιβλία της: «Ο δράκος Καλοκάρδιος», «Ο Λίνο Παπαγαλίνο και το μυστήριο του Μπλε Κουβά», «Ο Σβέτλα στο Γιγαντονήσι» και «Το πα-ρε-ά-κι».

Κυρία Κυρίτση-Τζιώτη, καλωσορίσατε στα ΒΙΒΛΙΟγραφικά.

Αγαπητές φίλες Μαριάννα Φλέσα και Γιώτα Βασιλείου,  σας ευχαριστώ για τη κουβέντα, την αγάπη σας στα βιβλία μου και χαίρομαι ειλικρινά για τη συνεργασία μας. 

Ασχολείστε όλη σας τη ζωή με τα παιδιά και την εκπαίδευσή τους. Θα λέγατε ότι η συγγραφή παιδικών βιβλίων ήταν η φυσική εξέλιξη των πραγμάτων; 

Μια ζωή με τα παιδιά καλά το λέτε. Η αλήθεια είναι πως έγραφα ιστορίες για παιδιά και πριν ασχοληθώ επαγγελματικά με τον χώρο της εκπαίδευσης. Ίσως γιατί οι ήρωες των βιβλίων που είχα διαβάσει μικρή με είχαν επηρεάσει και πάντα τους κουβαλούσα μέσα μου. Η επαφή μου με τα παιδιά μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία μου έδωσε την δυνατότητα να γνωρίσω από κοντά τον δικό τους, μεγάλο, μαγικό  κόσμο. Γνωρίζοντας την δημιουργικότητά του, την ποικιλία των εκφράσεών του, την πληθώρα των συναισθημάτων του,  έμαθα  όχι μόνο να τον σέβομαι αλλά ακόμα περισσότερο να μην τον υποτιμώ. Στις πολλές φορές που ενήλικες με ρωτούν «πότε επιτέλους θα γράψετε ένα κανονικό βιβλίο; (εννοώντας μάλλον ένα βιβλίο για μεγάλους ) απαντώ με μερικούς από τους πολλούς λόγους που με έχουν κάνει να μένω πιστή στα «μη κανονικά παιδικά» βιβλία. Ξαφνιάζονται όταν τους λέω ότι γράφω για παιδιά γιατί αυτά δεν διαβάζουν κριτικές, παρά μονάχα βιβλία. Πως δεν έχουν κανένα πρόβλημα να σηκωθούν να φύγουν όταν βαρεθούν να σε ακούνε, να σου πουν ότι το βιβλίο σου είναι «χάλια», ή το βιβλίο σου είναι τέλειο, χωρίς καμιά διάθεση κολακείας. Ότι ερωτήσεις των παιδιών είναι μια συνεχής πηγή έμπνευσης, ότι η επικοινωνία μαζί τους σε κάνει να βλέπεις το μέλλον και σε κρατά νέο και ζωντανό. Ότι δεν ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν την κεντρική ιδέα, το νόημα, αλλά απλά απολαμβάνουν το κείμενο τις λέξεις, τους ήχους, τις εικόνες.  Παρότι γράφω για παιδιά και νέους, μέσα μου πιστεύω ότι γράφω για ολόκληρη την οικογένεια, αφού με διαβάζουν και οι γονείς τους. Τα πιο πετυχημένα μου βιβλία είναι αυτά που και οι γονείς απολαμβάνουν να τα διαβάζουν. Όταν μου λένε «σε διαβάζουμε κάθε βράδυ» σκέπτομαι από μέσα τι τους βρήκε τους καημένους, αλλά μου διώχνουν τις τύψεις όταν με την επόμενη πρόταση με επιβεβαιώνουν πως τους αρέσει τρελά. 

Πως ξεκινάει ένα παιδικό βιβλίο; Ποιο είναι το σημείο μηδέν, ποια η πρώτη πράξη του;

Για εμένα όπως φαντάζομαι για πολλούς άλλους ξεκινάει από τη στιγμή που μου καρφωθεί στο μυαλό η επιθυμία να γράψω μια ιστορία που μπορεί να γίνει βιβλίο. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει η δράση. Το κυνήγι της ιδέας. Με τεντωμένες τις κεραίες όλων των αισθήσεών μου την αναζητώ όπου δε μπορείτε να φανταστείτε.

Στο φεγγάρι, στα λουλούδια, στο βουητό από τις μέλισσες, σε μια μπάλα παγωτό, σε μια διάφανη κλωστή, σ’ένα χαμόγελο, σε μια ηλιαχτίδα. Σαν την βρω την αρπάζω και ξαφνικά ολόκληρο  το κεφάλι μου γεμίζει με αυτήν. Την ακολουθώ και την αλλάζω  ξανά και ξανά με χίλιους τρόπους. Ταξιδεύοντας σε άγνωστους τόπους, χώρες μακρινές, συναντώντας ήρωες λογής- λογής. Περνά πολύς καιρός μέχρι να έλθει μέρα που το παίδεμα του νου τελειώσει κι η ιστορία από το μυαλό περάσει στο χαρτί, για να αρχίσει η δεύτερη πράξη. Η πράξη της γραφής. 

Με δεδομένο ότι τα βιβλία προσεγγίζουν την ψυχή των παιδιών και βοηθούν στην διάπλαση της προσωπικότητάς τους, ποιο θα λέγατε ότι είναι το σημαντικότερο πράγμα που θα έπρεπε να προσέξει ένας συγγραφέας παιδικών βιβλίων;

Νομίζω ότι όποιος πραγματικά και όχι ευκαιριακά θέλει να γράψει για παιδιά  θα πρέπει πρώτα από όλα να παίρνει σοβαρά τα παιδιά. Να γνωρίζει, να σέβεται τις βασικές αναπτυξιακές τους ανάγκες και να  έχει σαν στόχο του, όχι να αναγκάσει τα παιδιά να εξυπηρετήσουν την πραγματικότητα, αλλά να τους δώσει όσα  κίνητρα μπορεί για να την ξεπεράσουν.  Με λίγα λόγια να προσπαθεί να μη «στραγγαλίσει» τη παιδική φαντασία και την ανάγκη των παιδιών να ονειρεύονται. Δυστυχώς η καλλιέργεια της δημιουργικότητας και της φαντασίας είναι από τις πιο παραμελημένες φροντίδες στην εκπαίδευση, σε αντίθεση με την διαρκή προσπάθεια για συσσώρευση γνώσεων και πληροφοριών. Ας μην ακολουθήσουμε την ίδια τακτική και μέσα στα παιδικά βιβλία. Ας μην παραγνωρίσουμε την κινητήριο δύναμη της αφού αυτή μπορεί να ξεπερνά τη γνώση και να δίνει λύσεις σε προβλήματα που μοιάζουν αδύνατον να ξεπεραστούν.  Να μην ξεχνά ότι ο διδακτισμός απωθεί τα παιδιά

Μιλήστε μας λίγο για το νέο σας βιβλίο «Παμούκ, λιώνουν οι πάγοι;». Τι όπλισε την πένα σας, ποιες ήταν οι πιθανές δυσκολίες κτλ.

Εγώ τι να πω; Μονάχα πως ο μικρός Παμούκ μου έχει κλέψει την καρδιά. Σίγουρα πιο ενδιαφέρουσες είναι οι γνώμες που έχουν οι αναγνώστες για το καινούργιο μου βιβλίο.  Τα πρώτα μηνύματα  που φτάνουν στα αυτιά μου φαίνονται  θετικά κι αυτό με κάνει χαρούμενη.  Προχθές καθώς διάβαζα για πρώτη φορά το βιβλίο σε μια ομάδα παιδιών, στο σημείο εκείνο που η μαμά αρκούδα εξηγεί στο αρκουδάκι της όσα είχε ακούσει από τους ερευνητές  για το λιώσιμο των πάγων, σχολίασε μεγαλόφωνα  «δηλαδή εμείς φυλακίζουμε και τις αχτίνες που θέλουν να φύγουν ε;».  Αμέσως μου ήλθε στο νου ένα παρόμοιο σχόλιο που είχα ακούσει την προηγούμενη μέρα όχι από ένα παιδάκι,  μα από μια αγαπημένη συνομήλικη φίλη, φιλόλογο. «Ιωάννα μη γελάσεις αλλά τώρα με τον Παμούκ κατάλαβα τι τραβάνε οι καημένες οι ακτίνες του ήλιου» μου είχε πει. Μου άρεσε η σκέψη πως  κι οι δυο είχαν πάρει το ίδιο μήνυμα αβίαστα, χωρίς πολλές αναλύσεις και ειδικά που κάποιος ενήλικας μπόρεσε να σκεφτεί σαν παιδί έστω και για μια στιγμή με αφορμή το βιβλίο μου. 

Η  εμπλοκή μου για τέσσερα χρόνια  στην διαμόρφωση περιβαλλοντικών προγραμμάτων  σαν  μέλος της παιδαγωγικής ομάδας του περιβαλλοντικού κέντρου που εργάστηκα, με ευαισθητοποίησε περισσότερο. Με έκανε να ψάχνω παιδαγωγικούς τρόπους που θα επηρέαζαν θετικά τη στάση των παιδιών απέναντι στο περιβάλλον.  Ένας από αυτούς,  ήταν να επινοώ απλές ιστορίες με ήρωες που οι φανταστικές τους περιπέτειές τους θα  έκαναν τους μικρούς μου φίλους να νιώσουν πως ότι καλό κάνουμε για τη φύση, γίνεται και για το δικό μας το καλό,  αφού κι εμείς είμαστε μέρος της φύσης.  

Όπως θα διαπιστώσετε πρόκειται για μια απλή, τρυφερή, παραμυθένια ιστορία που κάνει αναφορές  στον κίνδυνο εξαφάνισης των ειδών εξ αιτίας της στέρησης του βιοτικού τους χώρου, συγκεκριμένα των πολικών αρκούδων,   στο φαινόμενο του θερμοκηπίου σαν μια από τις κύριες αιτίες της κλιματικής αλλαγής. Πέρα από την απαιτούμενη  γνώση κάποιων βασικών περιβαλλοντικών αρχών,  δυσκολία στη γραφή  του ήταν το γεγονός ότι έπρεπε να βρω έναν τέτοιο  τρόπο  που τα δυσνόητα αυτά θέματα να παρουσιαστούν μέσα στο βιβλίο μου απλά, φυσικά, ενσωματωμένα στο σενάριο,  σαν  μια φυσική συνέπεια κι όχι σαν ξερή γνώση. Όλες οι  απαιτούμενες εξηγήσεις στις πιθανές παιδικές απορίες,  ήθελα  να δίνονται από τους ίδιους τους ήρωες μέσα στην ιστορία  άμεσα,  χωρίς να χρειάζονται παραπάνω πληροφορίες  με αστερίσκους και παραπομπές. 

Ποια ηλικία θεωρείτε την καταλληλότερη να έρθει ένα παιδάκι σε επαφή με τα βιβλία και ιδιαιτέρως με θέματα τόσο ευαίσθητα όσο η οικολογία;

Η άποψη  ότι  τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία μπορούν και πρέπει να έρχονται σε επαφή με τα βιβλία, αποτελεί κοινή παραδοχή.  Τώρα όσον αφορά τα βιβλία οικολογικού περιεχομένου θεωρώ  ότι τα παιδιά από πέντε χρονών  είναι ώριμα να  συζητήσουν για την προστασία του περιβάλλοντος με αφορμή ένα βιβλίο. Υπό τον όρο ότι θα διαβάσουν το κατάλληλο βιβλίο. Εκείνο που η ιστορία του θα τα συγκινήσει , θα τα διασκεδάσει, θα τα ενεργοποιήσει, θα τα προβληματίσει,  θα τους δώσει λύσεις,  κίνητρα για να αγαπήσουν  και να προστατέψουν τη φύση. Γιατί όπως λέει κι Jacques Cousteau προστατεύουμε ότι αγαπάμε και  αγαπάμε αυτό που γνωρίζουμε.

Θεωρείτε ότι με τον Παμούκ ξεκινάει ένας νέος κύκλος βιβλίων σας, που αφορούν την οικολογία; Έχετε ασχοληθεί ξανά με το θέμα της οικολογίας;

Με θέματα οικολογίας έχω ασχοληθεί από το 2001. Είχα εκδώσει στα τότε ελληνικά γράμματα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο με τίτλο η «Η φώκια που τραγουδούσε». Ένα πραγματικά πρωτοποριακό βιβλίο για την εποχή του, με θέμα τη ρύπανση των θαλασσών και την απειλούμενη με εξαφάνιση φώκια της Αρκτικής.

Το δεύτερο βιβλίο μου με οικολογικό περιεχόμενο έχει τίτλο ‘’Ο Λίνο Παπαγαλίνο και το μυστήριο του μπλε κουβά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις κόκκινη κλωστή σε εικονογράφηση Σπύρου Δήμου. Τα παιδιά λατρεύουν τον έξυπνο, πολυλογά παπαγάλο που είναι φανατικός οπαδός της ανακύκλωσης.

Εύχομαι και  ονειρεύομαι  ο  Παμούκ να αποκτήσει μια μεγάλη συντροφιά από παραμυθένιους φίλους. Ήρωες  που μέσα από στις περιπέτειές τους, αβίαστα και φυσικά θα εμπλέκουν και οικολογικά θέματα.  Ήδη έχω πιάσει κουβέντα με κάποιους ήρωες,  γλυκούς και τρυφερούς όσο  ο Παμούκ. 

Μπορούν τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας να κατανοήσουν θέματα οικολογίας όπως αυτό της υπερθέρμανσης του πλανήτη; Μήπως είναι τραυματικά;

Πιστεύω ότι τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας μπορούν αν όχι να  κατανοήσουν τα θέματα οικολογίας, μπορούν τουλάχιστον να τα προσεγγίσουν, να ενδιαφερθούν για αυτά με αφορμή μια παραμυθένια ιστορία. Φτάνει ο συγγραφέας να βρει τον κατάλληλο παιδαγωγικό τρόπο να τα εντάξει στην πλοκή  της ιστορίας του. Η προσέγγισή πρέπει να είναι πολύ προσεκτική καθότι όπως επισημαίνει  ο Thomas Berryman, καθηγητής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Κεμπέκ στο Μόντρεαλ θέματα όπως το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, της  υπερθέρμανσης του πλανήτη όχι μόνο είναι περίπλοκα για τα μικρά παιδιά, καθότι  απαιτούν υψηλό βαθμό αφαίρεσης για να γίνουν κατανοητά, αλλά κι επειδή ακόμα υπάρχει ο  κίνδυνος,  αν οι ιστορίες που τα αφορούν  παρουσιάσουν έναν απειλητικό κόσμο ή χρησιμοποιήσουν μια γλώσσα δραματικών προτροπών για την προστασία του περιβάλλοντος , μπορούν πραγματικά να τρομάξουν τα παιδιά. Να τους δημιουργήσουν άγχος, στρες. Αυτό που ο David Sobel, καθηγητής στην Σχολή Παιδαγωγικής Πανεπιστημίου Αντιόχων, των Ηνωμένων Πολιτειών ονομάζει   "Ecophobia" ή "φόβο της οικολογίας και του φυσικού κόσμου". Πιστεύω πως αν ο συγγραφέας βρει τον μαγικό  τρόπο να ενσωματώσει αυτά τα θέματα μέσα στις περιπέτειες των ηρώων μπορεί  να αφυπνίσει τα παιδιά για το τι συμβαίνει και πέρα από αυτό που μπορούν να ελέγξουν, χωρίς να τα τραυματίσει. Δε νομίζω, και εύχομαι ειλικρινά  η διήγηση της μαμάς αρκούδας για την αυξανόμενη ζέστη που λιώνει τους πάγους,  τη στιγμή που κρατά αγκαλιά το αρκουδάκι της  ή η έκφραση των φόβων για την πορεία του πλανήτη μέσα από το γλυκό τραγούδι των  φαλαινών, να μη δημιουργεί φόβο σε κανένα μα κανένα παιδί. 

Σοκάρονται τα παιδιά από μη ωραιοποιημένες εικόνες του πλανήτη; Είναι το Σόκ τρόπος για να αφυπνίσουμε την οικολογική τους συνείδηση;

Φαντάζομαι θα σοκάρονται και τα παιδιά όπως όλοι μας όταν βλέπουμε εικόνες π.χ κυνηγιού της εγκύου φώκιας της ανταρκτικής προκειμένου να πάρουν τη λευκή γούνα του μωρού της ή τις φωτιές στα δάση. Το κακό είναι ότι δε μπορούμε να τις αποφύγουμε αφού μας κατακλύζουν από την τηλεόραση, το ιντερνετ. Σαν παιδαγωγός δεν αποδέχομαι σαν μέσο αφύπνισης το βομβαρδισμό των παιδιών με σοκαριστικές εικόνες, για κανένα θέμα. Αντί γι αυτό βλέπω πιο θετικό να ενισχύουμε τα παιδιά να αναπτύξουν ηθικές, περιβαλλοντικές αξίες,  με το παράδειγμά μας και φροντίζοντας να κρατάμε μια υγιή σχέση με το περιβάλλον, φυσικό και ανθρωπογενές. 

Πιστεύετε ότι η εικονογράφηση μπορεί να επηρεάσει ένα παιδί για να το διαβάσει ή όχι;

Φυσικά η εικονογράφηση παίζει σημαντικό ρόλο στο να προσελκύσει ένα παιδί να διαβάσει ένα βιβλίο. Τα παιδιά έχουν το δικό τους αισθητικό κριτήριο για τις εικόνες. Είναι πολύ αυστηρό  πολλές φορές έχω παρατηρήσει πως δε συμπίπτει με αυτό των μεγάλων που εντυπωσιάζονται από εικόνες κάποιες φορές  πολύ πρωτοποριακές.  Λατρεύω τα εικονογραφημένα βιβλία. Γράφω φτιάχνοντας με το μυαλό μου εικόνες. Κι έχω την αγωνία να δω πως μεταλλάχτηκαν οι λέξεις μου σε εικόνες από τον /την εικονογράφο. Απολαμβάνω και σέβομαι την δική του φρέσκια οπτική. Μπορώ και γράφω μικρά κείμενα γιατί μπορώ να παραλείπω περιττές λέξεις. Λέξεις που το παιδί θα διαβάσει μέσα από την εικόνα. Γιατί μπορεί ο ενήλικας να κοιτάζει, να θαυμάζει, να κρίνει τις εικόνες, το παιδί όμως έχει την ικανότητα να τις αποκρυπτογραφεί και να τις μεταφράζει σε κείμενο με οδηγό τη φαντασία του. Είναι μαγικό να βλέπεις τα πολύ μικρά παιδιά που δεν ξέρουν ανάγνωση «να διαβάζουν» τις εικόνες των βιβλίων σου. 

Στην περίπτωση του Παμούκ έχουμε μια εξαιρετική εικονογράφηση από την Francesca Rossi. Μιλήστε μας για τη συνεργασία σας.

Όπως το λέτε εξαιρετική. Νιώθω πολύ τυχερή. Έτσι τον φανταζόμουν τον Παμούκ μέσα στο μυαλό μου. Μέσα στην παγωμένη απεραντοσύνη του Βόρειου πόλου. Χωρίς τίποτα περττό.  Με σκανταλιάρικα μάτια. Περίεργο, τρυφερό να ακολουθεί τη μαμά του με την άσπρη γούνα του να ανεμίζει. Ευχαριστώ την εξαιρετική Φραντζέσκα Ρόσι που με τόση φροντίδα ζωντάνεψε τους ήρωές μου.Θα ήταν μεγάλη χαρά κι τιμή για εμένα  να ξανασυνεργαστούμε. Επίσης δεν ξεχνώ να ευχαριστήσω  την αγαπητή Κατερίνα Καρατζά από τις εκδόσεις κόκκινη κλωστή που επειδή αγάπησε και νοιάστηκε τον Παμούκ, όσο εγώ, βγήκε αυτό το αποτέλεσμα. Μετά τον Δράκο Καλοκάρδιο, τον Λίνο Παπαγαλίνο, τον Σβέλτα στο Γιγαντονήσι, το Πα-ρε-α-κι, αυτή είναι η πέμπτη μας  συνεργασία.  Μακάρι να είμαστε πρώτα καλά και μέσα στους δύσκολους για όλους μας καιρούς  να συνεχίσουμε μαζί και σε άλλα βιβλία, όχι μόνο άψογα αισθητικά, αλλά και που έχουν να  πουν κάτι ενδιαφέρον στους αναγνώστες τους.

Θεωρείτε τα παιδιά εύκολο ή δύσκολο αναγνωστικό κοινό; 

Νομίζω το είπα και στην πρώτη σας ερώτηση. Τα παιδιά θεωρώ πως είναι ένα αναγνωστικό κοινό που δεν χαρίζει κάστανα. Πρέπει να είσαι τίμιος και συνεπής απέναντί τους. Δε μπορείς να τα ξεγελάσεις.  Εκφράζουν γνήσια συναισθήματα. Καταλαβαίνουν από την πρώτη σελίδα αν αυτό που έγραψες δεν τα αφορά, θα στο δείξουν. Αλίμονο σε όποιον δεν έχει μάθει να διαβάζει στα βλέμματα  και στις κινήσεις το γνήσιο ενδιαφέρον ή την υποχρεωτική συμμετοχή τους. Αναγνωρίζουν το έξυπνο, αυθεντικό χιούμορ και δεν παρασύρονται από ψευτοεξυπνάδες. Με ξαφνιάζουν κάθε φορά με τις παρατηρήσεις τους για τους ήρωες, τους συνειρμούς που ανάμεσα στις  ιστορίες και τις δικές τους προσωπικές καταστάσεις. Λατρεύω να παρατηρώ πως διαβάζουν. Συμμετέχουν  με ολόκληρο το σώμα. Κάποια παιδιά ενώ  άκουγαν το παραμύθι,  όταν η Ανούκ, η μαμά αρκούδα,  μετά το σπάσιμο του παγόβουνου, έψαχνε το αρκουδάκι της, σηκώθηκαν αυθόρμητα όρθια και βάζοντας τα χέρια σαν χωνί στο στόμα, άρχισαν να φωνάζουν Παμουυυκ- Παμουυυκ! Ομολογώ ότι στις παρουσιάσεις βιβλίων για μεγάλους έχω πολύ λιγότερο τρακ από ότι στις παρουσιάσεις με παιδικό κοινό, μετά από τόσα χρόνια . Αγχώνομαι  στην ιδέα ότι μπορεί να τα απογοητεύσω. 

Διδάσκονται και οι γονείς μέσα από τα παιδικά βιβλία; Με ποια κριτήρια θα έπρεπε να επιλέγουν τα βιβλία που διαβάζουν με τα παιδιά τους; Ειδικά στις τρυφερές ηλικίες όπου διαβάζουν οι γονείς και όχι μόνα τους τα παιδιά.

Δεν ξέρω ειλικρινά αν διδάσκονται ούτε τα παιδιά, ούτε οι γονείς μέσα από τα βιβλία. Πάντως  τουλάχιστον μέσα από τα δικά μου τα βιβλία δεν επιδιώκω αυτό. Εκείνο που πραγματικά  θέλω είναι,  να διαλέγουν βιβλία που  τους κεντρίζουν το ενδιαφέρον από την πρώτη σελίδα, τους δίνουν χαρά, γέλιο, τους κατακλύζουν από συναισθήματα, τους χαρίζουν φίλους, τους απελευθερώνουν από φόβους, τους οδηγούν σε φανταστικούς κόσμους, τους δημιουργούν ερωτήσεις και απορίες, τους δίνουν ευκαιρίες να φανταστούν άλλες δικές τους ιστορίες και τους δημιουργούν  την επιθυμία να διαβάσουν τα ίδια βιβλία, ξανά και ξανά.  

Είστε μητέρα μιας κόρης. Το γεγονός ότι είστε εκπαιδευτικός και συγγραφέας, λειτούργησε για την ίδια θετικά ή αποτρεπτικά ως προς την ανάγνωση βιβλίων;

Ναι μιας αγαπημένης κόρης  που ακόμα δεν πιστεύω ότι μεγάλωσε. Θέλω να πιστεύω ότι η αγάπη της για τα βιβλία είναι ότι πιο καλό πήρε από εμένα αφού είναι φανατική βιβλιοφάγος. 

Πιο είναι ίσως το πιο ευαίσθητο/δύσκολο κοινωνικό θέμα που έχετε πραγματευτεί στα προηγούμενα βιβλία σας;

Για να πω την αλήθεια μέσα στα εξήντα βιβλία μου έχω ασχοληθεί με πολλά θέματα. Αν σκεφτώ νομίζω το προσφυγικό, ο αυτισμός, η διαφορετικότητα. Δυσκολεύομαι να απαντήσω γιατί νομίζω ότι αδικώ τα βιβλία μου αφού κανένα  δεν πραγματεύεται αποκλειστικά μόνο ένα θέμα.   

Ποιο θέμα θα έχει το επόμενο βιβλίο σας; Έχετε ξεκινήσει να το γράφετε;

Αν όλα πάνε καλά,  το  επόμενο μου βιβλίο θα αφορά  ένα αγαπημένο μου θέμα. Την έμφυλη διάκριση των φύλων. Την κυριαρχία της διάκρισης ανάμεσα σε κοριτσίστικους και αγορίστικους ρόλους. Ονειρεύομαι  να είναι όμορφο όσο το προηγούμενο. 

Σας ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που διαθέσατε στα ΒΙΒΛΙΟγραφικά. Σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στο νέο σας πόνημα.

Για τα ΒΙΒΛΙΟγραφικά

Μαριάννα Φλέσσα & Γιώτα Βασιλείου

Διαβάστε την άποψη της Γιώτας Βασιλείου για τον Παμούκ εδώ. 

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα ή να αγοράσετε το βιβλίο εδώ.